Aronson27

iiiunnrnu

do niego: .^ch. ty lego nie umie**, jesień głupia*. jesteś głupi. Sam nie *in/. co robisz".

W naszym pierwszym eksperymencie dzieci były dyskretnie koninilowaM przez asystentkę, która chodziła od grupy do grapy. Kiedy wydarzył się irn incydent, nasza asystentka interweniowała: ..W porządku, mo/ecic tak mM. jeśli chcecie. Może to dla was dobra zabawa, ale nie pomoże wam dowiedzieć się czegoś o Josephie Pulitzerze w wieku średnim. Mniej więcej za godzinę będzie sprawdzian". Zwróćmy uwagę, jak zmieniły się zasady wzmacniania Mary nic już nie zyska poniżając Curiosa, a może wicie stracić. Po pani dniach i kilku podobnych doświadczeniach dzieciom w grupie Curiosa zaczęło świtać, że jedynym sposobem, aby dowiedzieć się czegoś o Josephie Pulitzerze w wieku średnim, jest uważne słuchanie tego. co Carlos ma do powiedzenia Stopniowo zaczęły one przekształcać się w całkiem dobrych specjalistów od przeprowadzania wywiadu. Zamiast ignorować lub wyśmiewać Curiosa, kiedy miał trochę trudności z przekazaniem swych wiadomości, dzieci zaczynały zadawać sondujące pytania tego rodzaju, że ułatwiały one Carlosowi przekazanie tego. co wiedział. Carlos zaczął reagować na ten sposób postępowania odprężając się coraz bardziej, co z kolei zwiększyło jego zdolność komunikowania się. Po paru tygodniach dzieci doszły* do wniosku, że Carlos jest o wiele bystrzejszy, niż myślały. Zaczęły dostrzegać w nim cechy, jakich nic zauważały przedtem. Zaczęły* go lubić. Carlosowi szkoła zaczęła się bardziej podobać i zaczai uważać anglojęzyczne dzieci ze swej grupy nie za dręczycieli, lecz za jednostki życzliwe i pomocne. Co więcej, gdy zaczął czuć się coraz lepiej w klasie i zyskał większą pewność siebie, jego wyniki w nauce zaczęły się poprawiać. Błędne kolo zostało przerwane — elementy*, które powodowały spiralny ruch ku dołowi, zostały zmienione, i obecnie spirala zaczyna biec ku górze.

W ciągu para lat powtórzyliśmy ten eksperyment w bardzo wielu szkolnych na obszarze całych Stanów Zjednoczonych. Wyniki są jednoznaczne i spójne. Dzieci we współdziałających klasach ..układankowych" polubiły sic nawzajem, zaczęły bardziej lubić szkolę, a samoocena wzrosła u nich bardziej aiź a dzieci w klasach tradycyjnych. Wzrost wzajemnej sympatii między dziećmi pokonał podziały etniczne i rasowe Wyniki sprawdzianów u dzieci należących do mniejszości etnicznych były lepsze w klasach ..układankowych” niż w klasach tradycyjnych. Na przykład w jednym z badań ¹⁰⁷ moi współpracownicy i ja stwierdziliśmy. że w ciągu dwóch tygodni uczestniczenia w grupach ..układanko* wy eh" dzieci z grap mniejszościowych poprawiły swe wyniki w nauce średnio o niemal cały stopień, bez pogorszenia wyników innych dzieci 1 wreszcie nauczycielom metoda U podobała się i uznali ją za skuteczną. Większość nauczycieli, którzy *g«dyili się stosować metodę ..układankową" w ramach —rrgo eksperymentu, posługiwało się mą nadal, gdy eksperyment dobiegi końca.

Wynikł kilku nowszych eksperymentów świadczą o tym. źe skuteczność 3)0 metody _akładankowcj~ w redukowaniu uprzedzeń nie ogranicza się do dzieci.

yjęcej radcmolcnia niż studentom, którzy zetknęli się z nim w bardziej Bid)«yj>fj sybweji ocienia się. Co więcej, osoby, które brały udział w posie-grupy „układankowej". opisywały ludzi leczonych psychiatrycznie _v ogóle w sposób znacznie bardziej pozytywny.

i „byłym pacjentem psychiatrycznym" w grupie składankowej*', zaś imi « bardziej tradycyjnym klimacie uczenia się. Wyniki są uderzjące: studenci

Itratwowe mechanizmy. Dlaczego strategia ..układankowa*' przynosi tak ggflpnt rezultaty? Jedną z przyczyn jej skuteczności jest to. że ta kooperacyjna 0^11 stawia ludzi w sytuacji wyświadczania przysługi. Znaczy to. że każda jefcostki w grapie, dzieląc się swoją wiedzą z innymi jej członkami, oddaje im posługę. Przypomnij sobie eksperyment Mike’a Leippego i Donny Eisenstadt^m omówiony w rozdziale 5.; wykazał on. że te osoby, które zachowały się w sposób przynoszący korzyść innym, później odczuwały wobec nich większą

QCZljWQŚĆ.

Odmienny, lecz komplementarny mechanizm został doskonale pokazany «eksperymencie Samuela Gaertnera i jego współpracowników badanie to wyłaziło, że proces współdziałania zdaje się obniżać bariery między grupami, ganiając stosowane przez ludzi kategorie poznawcze. Innymi słowy, współdziałać zmienia naszą tendencję do kategoryzowania grapy obcej z jń ludzie" na jy. ladzie". Ponadto technika ..układankowa" przyczynia się do rozwijania opoi. W poprzednim rozdziale wspomniałem o tym, że kształtowanie u danej aobyempMii - zdolności posuwienia się na miejscu innej osoby-jest korzystne 4 stosunków między ludzkich, gdyż sprzyja zachowaniom polegającym na toina pomocy i zmniejsza agresję. W klasie szkolnej najlepszym sposobem odpięcia maksymalnych efektów uczenia się - zwłaszcza w grapie jikładuko-wf - jest skupienie uwagi na dziecku, które w danej chwili mówi. Jeśli np. pną w grapie układankowej razem z Carlosem i chcę się dowiedzieć od niego ego, co od wie. to muszę nie tylko słuchać go uważnie, lecz muszę także postawić nę w jego sytuacji, żeby zadawać mu pytania w sposób zrozumiały i nie zagrażający. Tak postępując dowiaduję się dużo nie tylko o przedmiocie zajęć > we tylko o Carlosic. lecz także o procesie patrzenia na świat oczyma innej osoby.

Zwiato to pięknie zademonstrowane w eksperymencie jednej z moich ‘Nentek. Diany Bridgeman ^m. Pokazywała ona szereg historyjek obrazkowych Ul