CCF20081011022

4 •    ⁴

ekstrahować przez 15 minut mieszając energicznie. Po zakończeniu ekstrakcji zawiesinę odwirować. Płyn znad osadu zawierający uwolnione cząsteczki DNA zlać do zlewki.

Wytracanie DNA z roztworu-. W zlewce na 500 cm^{1 2 3} przygotować 120 cm³ oziębionego alkoholu etylowego 96% i powoli cienkim strumieniem wlewać otrzymany supematant, w którym znajdują się kwasy DNA. Mieszać ciągle bagietką, obserwować wytrącanie się włókien DNA. Wytrącające się włókna nawinąć na bagietkę, wysuszyć na bibule i używać do dalszych prób jakościowych.

2) Otrzymywanie RNA z drożdży.

Wykonanie : 30 g drożdży piekarskich dokładnie rozetrzeć z 40 cm³ 0,4% NaOH. Osad odwirować, supematant przenieść do zlewki i zakwasić 15 cm³ 5% kwasu octowego. Roztwór wlać do naczynia wirówkowego, do którego odmierza się uprzednio 40 cm³ etanolu zakwaszonego HC1. Po kilku minutach wytrąca się osad RNA, któiy po odwirowaniu (3000 obr./min przez 10 minut) i zlaniu supematantu należy rozpuścić w małej ilości 0,4% NaOH (maksymalnie 8 cm³) i zachować do prób jakościowych.

B. Identyfikacja poszczególnych składników nukleoprotein

Wyróżnia się dwa sposoby badania składników kwasów nukleinowych. Pierwszy z nich wymaga hydrolizy tych związków do składników podstawowych, tj. kwasu fosforowego, pentozy oraz zasad azotowych, a następnie ich rozdziału. Drugi sposób badania składników kwasów nukleinowych związany jest z wywoływaniem reakcji barwnych w preparatach niehydrolizowanych lub po hydrolizie bez stosowania rozdziału składników podstawowych. Niehydrolizowane kwasy nukleinowe (DNA i RNA) wykazują reakcję wspólną na obecność pentoz, tzw. reakcję Biała i Tollensa (patrz ćw. 4). Natomiast reakcją odróżniającą oba typy kwasów w formie niehydrolizowanej jest reakcja Dischego na obecność P-D-2-deoksyrybozy (składnik DNA).

3

1

Wykrywanie białka - próba biuretowa

2

Cząsteczki DNA i RNA — silne polianiony - w komórkach są z reguły mocno związane

3

z kationowymi białkami. Połączenia kwasów nukleinowych i białek noszą nazwę nukleoprotein. Białka związane z RNA to przede wszystkim białka rybosomowe. W deoksyiybonukleoproteinach w charakterze komponentu białkowego występują głównie protaminy, histony i białka niehistonowe (chromatynowe). Sposób połączenia komponenty białkowej i nukleinowej w nukleoproteinach nie jest do końca jasny. Sugeruje się istnienie kilku typów tych połączeń. Największe uznanie zyskały: 1) elektrostatyczne oddziaływania (wiązania typu soli), gdzie rolę kwasu spełniają reszty fosforowe kwasów nukleinowych lub grupy karboksylowe aminokwasów kwasowych, a rolę zasady - grupy aminowe aminokwasów zasadowych lub grupy aminowe zasad purynowych i pirymidynowych; 2) wiązania wodorowe między odpowiednimi atomami azotu i tlenu zasad azotowych i aminokwasów; 3) wiązania chelatowe, w których jon dwuwartościowego metalu łączy się ze związkiem organicznym dwoma wiązaniami, tj. jonowym, w którym zastępuje np. jon wodoru i drugim - koordynacyjnym - z inną grupą związku organicznego. Nukleoproteiny bardzo opornie rozpuszczają się w czystej wodzie, są niestabilne i bardzo wrażliwe na działanie różnych czynników fizycznych i chemicznych powodujących ich degradację. Niewielki dodatek zasad, np. NaHC0₃, zwiększa rozpuszczalność nukleoprotein, powoduje jednak odszczepienie się kwasów nukleinowych od białka, a nawet degradację kwasów rybonukleinowych bardziej wrażliwych na hydrolizę zasadową