CCF20090120008

Ryc. 1

i kto nie rozumie dobrze, jakie są jego cechy, nie poradzi sobie ze zrobieniem jakiego takiego stołu. Bo wyobraźmy sobie taki np. stolik:

Talerze i filiżanki ześlizgiwałyby się w zagłębienia lub w ogóle przewracały się, i wszystko to razem byłoby nadzwyczaj niewygodne. Ludzie wyrabiający stoły zgadzają się jednomyślnie co do tego, że blaty powinny być proste, nie wyginane. Ale nawet prosty blat może nie być poziomy; stół mógłby wyglądać np. tak: j T Wreszcie, jeśli nawet blat jest w porządku, coś może być nie tak jak trzeba z nogami i stół wyglądałby np. tak: / / albo tak: / \. W takich przypadkach waga blatu nadmiernie obciążałaby miejsca spojeń w podstawie, co groziłoby połamaniem nóg. Aby tego uniknąć, nogi na ogół ustawia się pionowo, a stoły stoją na podłodze w taki oto sposób: ]_| .

Każdy, kto wie, jak powinien wyglądać stół, rozumie także, co to j est prostokąt. W podręcznikach geometrii o prostokątach napisano bardzo wiele właśnie dlatego, że kształt ten ma tak wielkie znaczenie w życiu praktycznym, chociaż najstarsze nawet książki geometryczne nie wspominają o przyczynie, dla której studiujemy prostokąty.

Inni rzemieślnicy stale posługujący się prostokątami to murarze. W normalnej cegle widzimy prostokąty na wierzchu, pod spodem, na obu końcach i po bokach. Dlaczego? Łatwo zgadnąć. Jeśli cegły nie mają ześlizgiwać się na bok, należy je kłaść poziomo. {Nawet przy wznoszeniu ścian z nieobrobionego kamienia, jak w murze w Yorkshire, zawsze starano się, by kolejne warstwy leżały poziomo.) Wobec tego każda cegła musi mieścić się między dwiema liniami poziomymi. Pomimo to na końcach mogłyby występować jakieś dziwaczne kształty, jak np.:

Ryc. 3

To jednak wygląda raczej na łamigłówkę niż na mur; nieszczęsny murarz straciłby pół życia na wyszukiwanie pasujących akurat do siebie cegieł. A zatem wszystkie cegły powinny mieć jednakowe kształty. Można to osiągnąć różnymi sposobami: /////// albo ((((((( . To by jednak powodowało powstawanie „powygryzanych” krawędzi bocznych ścian, a w miejscu zetknięcia się dwóch ścian zostawałyby luki. Dzięki cegłom o normalnie spotykanym kształcie możemy uniknąć wszystkich tych komplikacji.

Nikomu chyba zrozumienie takich argumentów nie nastręcza żadnych trudności. Dlaczego zatem ludzie nie lubią geometrii? Częściowo dlatego, że stanowi ona dla nich zupełną tajemnicę: nie zdają sobie sprawy z tego, jak blisko dotyczy ona ich codziennego życia, i nikt im tego

2* 19