CCF20090129000

Początki i rozwój refleksji socjologicznej

Refleksja o życiu społecznym jest prawie tak dawna jak samo życie społeczne. Przednaukowa refleksja socjologiczna to wiedza ludowa i refleksja mędrców, pierwsza zwana mądrością ludową a druga filozofią. Mamy mało śladów refleksji w kulturach przedpiśmiennych. Mamy też nikłą wiedzę o refleksji socjologicznej w innych cywilizacjach. Spisane przekazy najdawniejsze o początkach naszej cywilizacji (Biblia, Homer). W dziejach naszej cywilizacji ( stanowiącej niewielką część ludzkości!), za przełomowy w rozwoju refleksji socjologicznej uważamy okres starożytnej Grecji.

Uzasadnienie:

-    przejście od naiwnego monizmu do krytycznego dualizmu (K. Popper)

-    sformułowanie problemu autonomii jednostki ludzkiej.

Naiwny monizm to wiara w to, że życie społeczne nie różni się od życia przyrodniczego, podlega takim samym prawom, na które człowiek nie ma wpływu. Krytyczny dualizm to dostrzeżenie zasadniczej różnicy między prawami ustanawianymi przez ludzi i prawidłowościami przyrody, na które ludzie nie mają żadnego wpływu.

Problem autonomii jednostki - Grecy stworzyli cywilizację, która uczyniła człowieka

zdolnym do stania się świadomym samego siebie jako jednostki

Dlaczego?

Generalnie, refleksja socjologiczna rodzi się w czasach kryzysu, kiedy poddaje się w wątpliwość dotychczas obowiązujące reguły.

A Grecja klasyczna, to ujednostkowienie, kontakt kulturowy, ruchliwość społeczna, zróżnicowanie społweczne, niestabilność wierzeń i ustrojów politycznych. Inaczej mówiąc przejście do innego typu społeczeństwa, od plemiennego do niewolniczego, od sakralnego do świeckiego, od zamkniętego do otwartego.

Szacki. Ład społeczny stał się problemem, którego rozwiązanie wymagało odwołania się do ludzkiego rozumu i sztuki, a nie po prostu do bogów i przodków, którzy przez tysiąclecia byli najwyższymi autorytetami.

Miasto-państwo, polis

Polis - wspólnota obywateli, którzy sami sobą rządzą. Nie jest państwem rozumianym jako system instytucji politycznych.