Bauman o popkulturze7

Bauman o popkulturze

to przy zwiększającej się ilości pracy jego „autentyczne potrzeby” (w odróżnieniu od „fałszywych”) bynajmniej nie rosły. Akceptowalna w sensie etycznym była jedynie ta konsumpcja, która pozwalała się spełnić powołaniu człowieka pracy, a była nim codzienna praca, praca t,jeszcze raz praca.

'-W naszych czasach, gdy „najważniejszym oponentem" jest tradycyjny konsument, przychodzi kolej na to, by konsumpcja przybrała oharakter aktywności „autotelicznej”, będącej „celem dla siebie”, która siebie podtrzymuje i wzmaga, i wyłącznie sobie służy. W takim układzie konsuftipcja nie byłaby już środkiem prowadzącym do celu. Nie potrzebowałaby żadnych innych uzasadnień poza samym aktem konsumowania, hłe mówiąc już o dowodach na jej użyteczność w podtrzymywaniu przydatności robotnika do pracy. Konsumpcja powinna stać się „absolutnym celem dla siebie" i „powołaniem" („powołanie” ma przecież charakter kompulsywnego i nieodpartego, uzależniającego i samonapędzającego się popędu, który ani nie potrzebuje, ani nie dopuszcza racjonalnego wyjaśnienia). Ma to być zarazem jedyne powołanie, powołanie wykluczające rywalizację, wszcchobejmujące i samopodtrzymujące się. Takie, w odniesieniu do którego ocenia się i wyjaśnia to, co przyzwoite i nieprzyzwoite, triumfy i porażki, sukcesy i niepowodzenia, życiowe dole i niedole.

Źródło

Społeczeństwo, w stanie oblężenia, tłum. Janusz Margań.ski, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2006, s. 170-174.

Przypisy

1    N. Thrift, Performing culturcs in tlie neweconomy, „Annals ol'the Associalion of American Geographers” 2000, nr 4, s. 674-692.

2    A. Muoio, Idea summit, „Fast Company" 2000, nr 31, s. 150-194.

3    M. Weber, The Protestant Etliics and the Spirit of Capitalisni, tłum. 'I'. Par-sons, Georga Allen i Unwin. 1976, s. 58-61. (Wyd. poi.: Etyka protestancka a duch kapitalizmu, tłum.). Miziński, Test, Lublin 1994.

Konsumpcjonizm

jako gromadzenie wrażeń

Konsumpcjonizm nic polega na kolekcjonowaniu i gromadzeniu dobytku. Polega w istocie na gromadzeniu wrażeń (niekoniecznie przyjemnych, a przynajmniej niekoniecznie przyjemnych z natury; jest posiadaniem wrażeń, a nawet pielęgnowaniem nadziei na nowe wrażenia, które już odczuwa się jako przyjemność).

Ani „posiadanie", ani „bycie” nie za bardzo liczy się w funkcjonujących współcześnie modelach szczęśliwego życia. Liczy się natomiast użycie. Natychmiastowe, „na miejscu", użycie, które nie trwa dłużej niż radość, jaką sprawia, takie, które można przerwać, gdy tylko uciecha zaczyna mijać. Ponieważ wszelkie atrakcje noszą od chwili narodzin dokuczliwe brzemię skłonności do starzenia się (chyba nic tak nie spełnia Heideggerowskiego schematu „życia ku śmierci" jak dobra, które się konsumuje), więc najbardziej uwodzicielskie są zaraz po swoim pojawieniu się, wtedy leż sprawiają największą radość. Atrakcyjna staje się nic sama atrakcja, lecz jej nowość.

Życie konsumpcyjne to niekończąca się sekwencja inicjowania nowości. Robienie zakupów sprawia większą radość niż nabywanie produktu, przywożenie do domu. Ważne jest samo kupowanie. I li-permarket i centrum handlowe to nęcące pokazy przyszłych rozkoszy. Przyjemności najbardziej nęcą i największą radość sprawiają wtedy, gdy dopiero się zapowiadają eksponatami widniejącymi na wystawach. Oglądanie wystaw to przyjemność najwyższa, a raczej metaprzyjemność: przyjemność bycia w święcie obiecującym przyjemność, nastrojonym na gromadzenie wrażeń. Kupowanie rzeczy (przeważnie pod wpływem impulsu)¹ i przeniesienie torby z zakupami na parking to niewielka cena, jaką muszą zapłacić goście za wrażenia słuchowe, wizualne, zapachowi' i dotykowe¹, jakie te

33