IMGi14 (2)

natomiast zwiększa się liczba czynników, które zakłócają prawidłowy rozwój uczuć i emocji.

Emocje to złożony wieloskładnikowy proces spełniający określoną rolę regulacyjną, są one przekaźnikiem informacji, wartości i potrzeb, wpływający na motywację i ludzkie działania. Emocje przejawiają się przede wszystkim w postaci impulsów, źródłem zaś wszelkich impulsów jest uczucie, które musi wyrazić się w działaniu⁴⁹.

„Emocje są wewnętrzną reakcją lub odczuciem, które mogą być pozytywne lub negatywne. Są bardzo ważnym elementem naszej psychiki, są podstawowym filarem naszych reakcji i zachowań”⁵⁰.

D. Goleman twierdzi, że emocje kierują nami wtedy, kiedy musimy stawić czoło zadaniom i wyzwaniom zbyt ważnym, oby zmierzenie się z nimi pozostawić samemu rozumowi. Dzieje się tak wówczas, gdy zagraża nam niebezpieczeństwo, gdy mimo niepowodzeń z uporem dążymy do celu. Każda emocja daje nam szczególną inną od pozostałych gotowość do działania, każda popycha nas w kierunku zachowań⁵¹.

Współczesne badania wykazały, że jednostka ludzka posiada dwa umysły i dwa odmienne rodzaje inteligencji: racjonalny i emocjonalny. Oba mają wpływ na rozwój osobowości i powodzenia życiowe. Intelekt nie może wykorzystać w pełni swych możliwości bez procesów emocjonalnych. Kiedy ośrodki emocji są uszkodzone, względnie nieprawidłowo rozwinięte, to obniża się poziom inteligencji intelektualnej.

„Pojęcie inteligencji emocjonalnej zostało wprowadzone po raz pierwszy w 1990 roku przez Petera Saloveja i Johna Mayera, którzy określili cechy składowe inteligencji, od której zależy sukces jednostki. Są nimi: empatia, umiejętność wyrażania i rozumienia uczuć, kontrolowania złości i głośnego wypowiadania słów, niezależność, umiejętność rozwiązywania problemów i pokonywania trudności dostosowania się

⁴⁹ D. Goleman, Inteligencja emocjonalna, Poznań 1997, s. 16.

³⁰ R. Vasta, M. Haith, S. Miller, Psychologia dziecka. Warszawa 1995, s. 450. ⁵¹ D. Goleman, Inteligencja..., op. cit., s. 24.

73