Badanie ruchowych sprawności mięśni
z kształtu powierzchni stawowych i stopnia rozciągliwości aparatu torebkowo-więzadłowego i względnej, w stosunku do kości, długości mięśni otaczających badany staw. Wykrywa ona zniekształcenia utrwalone (statyczne według Reimersa i Sharrarda).
Druga faza badania, wywołując odruch mięśni na rozciąganie, określa stan dynamiczny ocenianej grupy mięśniowej i obecność spastyczności mięśnia oraz stopień jej nasilenia.
Przykładowo: prostując staw kolanowy oceniamy stan dynamiczny jego zginaczy, a zginając staw oceniamy grupę mięśni prostowników (m. ąuadricepś).
j Badanie zakresu ruchów stawów u dzieci spa-stycznych to ocena dynamiczna, dwufazowa, ru-i chem powolnym i ruchem szybkim. Ograniczenie zakresu ruchów w ruchu powolnym oznacza zniekształcenie o charakterze statycznym (utrwalonym), w ruchu szybkim - zniekształcenie o charakterze dynamicznym.
Kliniczna ocena stanu mięśni za pomocą dynamicznej oceny zakresu ruchów stawów ma charakter subiektywny, dlatego wymaga badania wielokrotnego, przeprowadzonego w tych samych warunkach anatomicznych. Pozycja sąsiednich stawów jest szczególnie istotna w badaniu mięśni dwustawo-wych. W związku z ich wpływem na wielkość zakresu ruchu badanego stawu ocena zakresu tego samego ruchu wymaga przeprowadzenia go w róż-aych pozycjach wyjściowych stawu sąsiedniego. Na przykład zakres ruchów stawu kolanowego oceniamy w pozycji wyprostnej stawu biodrowego i jego zgięciu 90°. Przyjęcie standardowych pozycji testowanych stawów w momencie wykonywania ruchu jest tak samo istotne, jak w metodzie Lovetta. Należy pamiętać, że w odróżnieniu od testu Lovetta w dynamicznej ocenie zakresu ruchów kończyny me badamy poszczególnych mięśni, a ich grupy czynnościowe.
Wartości kątowe niektórych ruchów, np. zginania lob przywodzenia w stawach biodrowych, rotacji wewnętrznej w stawie barkowym czy zgięcia dłoniowego w nadgarstku, nie wnoszą istotnych informacji o stanie klinicznym dziecka z mpd.
Wpływ spastycznego napięcia mięśni na pozycję i zakres ruchów stawów uzasadnia określanie wa-tfiwych ustawień stawu mianem „deficytu” ruchu Uóźwiak). Określa go wielkość kąta zawartego między „zerową” pozycją badanego stawu a osiągniętą pizez ten staw pozycją w końcowym momencie badania. Na przykład w badaniu stawu kolanowego w ruchu powolnym stwierdzamy utrzymywanie się pozycji zgięciowej 20°, przy ruchu szybkim 90°. Ustawienia te określamy jako 20 i 90° deficytu wyprostu.
6.7.2.1
Dynamiczna ocena zakresu ruchów kończyny dolnej
6.7.2.1.1 Staw biodrowy
Deficyt wyprostu stawu biodrowego. Podobnie jak w każdym utrwalonym przykurczu
Ryc. 6.31. Ocena deficytu wyprostu stawu biodrowego: a - pozycja swobodna; b - faza powolna; c - faza szybka.