CCF20110126003

3. Astronomiczne podstawy geografii

3.1. Kształt i rozmiary Ziemi

Zadanie 10 (źr. XXII Olimpiada Geograficzna i Nautologiczna) Miejscowości A i B mają tę samą długość geograficzną. Odległość między nimi jest równa 800 km. Gdy w miejscowości A Słońce znajduje się w zenicie, w miejscowości B jest ono oddalone od zenitu o 7° 12'. Oblicz obwód Ziemi, przyjmując dla uproszczenia, ze jest ona kulą.

Obliczenia

h=90°-7°12'

^hA = ⁹⁰°

h_B = 90° - 7° 12'

A - B: 800 km

Przyjmując, że Ziemia jest kulą

-    obwodowi Ziemi odpowiada kąt 360°

-    kąt 7° 12' odpowiada odległości 800 km Obliczamy długość 1° na południku w km 7° 12' -800 km

1° - 60'

7° 12' - 432'

432' - 800 km 60' - x km

xx 111,1 km

x« 40 000 km

60' • 800 km

x =-

432'

• Obliczenie obwodu Ziemi 1°- 111,1 km 360° - x km

360° 111,1 km

x =-

1°

Odpowiedź: Obwód Ziemi wynosi ok. 40000 km.

Zadanie 11 (źr. XXII Olimpiada Geograficzna i Nautologiczna)

Jaka jest różnica długości (w km) między promieniem równikowym (r_R) a połową osi ziemskiej?

Obliczenia

•    promień równikowy (r_R) = 6378 km

•    promień biegunowy (r_B) = 6 357 km

•    oś Ziemi: 2x promień biegunowy (r_B) = 2 • 6357 km

•    '/i osi ziemskiej = r_B

6378 km - 6357 km = 21 km

Odpowiedź: Różnica długości między promieniem równikowym a połową osi ziemskiej wynosi 21 km.

Zadanie 12

Oblicz długość drogi, jaką mieszkaniec Sankt Petersburga (60° N) przebywa w ciągu jednej godziny na skutek ruchu obrotowego Ziemi. Przyjmij długość równika równą 40000 km.

Obliczenia

•    Obliczenie długości równoleżnika 60°

-    długość równika: l_R - 40000 km

-    długość dowolnego równoleżnika: l

-    szerokość geograficzna: (p = 60°

-    cos 60° = 0,50 / = /_R • cos (p

1 = 40000 km-0,50 1 = 20000 km

•    Obliczenie długości drogi przebytej w ciągu 1 godz. na równoleżniku 60° N

24 godz. - 20000 km 1 godz. - x

1 godz. • 20000 km

x =-

24 godz.

x = 833,3 km

Odpowiedź: Mieszkaniec Sankt Petersburga w ciągu 1 godziny przebywa drogę równą 833,3 km.

17