CCF20110923113

13.3. Realizacja informacji genetycznej

Specyficzne cechy transkrypcji u eukariontów

występuje kilka rodzajów polimerazy RNA transkrypcja regulowana jest przez liczne czynn * białkowe i specyficzne sekwencje DNA często oddalone od miejsca transkrypcji eukariotyczr-mRNA jest monocistronowy (jest kopią jednego genu) pierwotny produkt transkrypcji - pre-mR'* - ulega obróbce polegającej na wycinaniu odcinków niekodujących (intronów). Często dochoc: wówczas do splicingu (składania mRNA). Pod koniec zachodzi tzw. dojrzewanie mRNA - mody « : wanie obu końców pre-mRNA: dodanie czapeczki (ang. cap) oraz tzw. ogona poli(A).

|-GEN -

nić kodująca

ekson ; intron

ekson: intron

intron

ekson

nić matrycowa

TRANSKRYPCJA

ekson	intron	ekson	intron	ekson	intron	ekson	intron	ekson	intron	ekso

WYCINANIE

WYCINANIE WYCINANIE

WYCINANIE

WYCINANIE

B OBRÓBKA ^v POTRANSKRYPCYJNA

ekson

ekson

ekson

ekson

ekson

SKŁADANIE

liderowa |	<odon
sekwencja |	nicjujący
niekodująca \	metioniny)	^1 rejon kodujący
		ulegający translacji
czapeczka	\ |	(składa się z eksonów) 1
p p p	AUG

kodon

terminacyjny

mie|sce wiązania rybosomy

UAA

UGA

UAG

ekson

(oczywiście na raz występuje tylko jede~ kodon STOP!)

AAAA.........AAAA

po//(A)

Ogólna zasada organizacji genu nieciągłego, jego transkrypcji oraz obróbki potranskrypcyjnej zachodzących na terenie jądra komórkowego proces transkrypcji zachodzi w jądrze komórkowym, translacja zaś na rybosomach c

Przebieg translacji

Do translacji niezbędne są cząsteczki ami-noacylo-tRNA (same wolne aminokwasy nie są ani aktywne, ani nie wykazują powinowactwa do RNA). Produkcję odpowiednich aminoacylo-tRNA katalizują syntetazy aminoacylo-tRNA (jest ich tyle rodzajów, ile jest rodzajów aminokwasów). W powstających aa-tRNA wiązanie kowalencyjne aminokwas-tRNA jest wysokoenergetyczne, co zostaje wykorzystane w samej translacji.

Cechą każdego tRNA jest posiadanie w jednej z pętli trójki nukleotydów stanowiących tzw. antykodon. Dany tRNA może rozpoznawać określony kodon mRNA (wytwarzanie nietrwałych wiązań wodorowych między zasadami kodonu i antykodonu). W translacji uczestniczą liczne białka (regulacyjne, czynniki translacyjne).

Pierwszy etap aminoacylacji

SYNTETAZA

a)

H O

aminokwas (tu: glicyna)

amincc (tu: gi*q

A A

ATP -

-OAMP

aminoacylo-AMP

odpowiedni

tRNA

U-®®

Drugi etap aminoacylacji

H O

I II H.N—C—C

OH

AMP

GGC