CCF20111218007

26 I. Skład jakością ho- ilościo wy związków organicznych

Otrzymana liczba wskazuje jaką wielokrotnością wzoru empirycznego jest wzór sumaryczny.

Przykład. Dla związku organicznego ustalono wzór empiryczny C2H4O. Gdyby wzór ten odpowiadał rzeczywistemu składowi cząsteczki, jej masa cząsteczkowa wynosiłaby 44. Tymczasem masa cząsteczkowa wyznaczona metodą ebulioskopową ma wartość około 90. Wynika stąd, że cząsteczka rozpatrywanego związku ma dwukrotnie (90/44    2) więcej atomów niż wskazuje na to wzór empiryczny. W ten

sposób dla omawianej substancji ustalony został sumaryczny wzór cząsteczkowy

c₄h₈o₂.

CZĘŚĆ I!

KONSTYTUCJA ZWIĄZKÓW ORGANICZNYCH

Chociaż wzór sumaryczny określa, ile atomów poszczególnych pierwiastków wchodzi w skład cząsteczki danego związku organicznego, to jednak nie wyraża konstytucji, czyli kolejności w jakiej połączone są ze sobą te atomy oraz krotności wiązań między poszczególnymi atomami.

Kolejność powiązania atomów w cząsteczce wyraża wzór strukturalny. Ustalenie tego wzoru jest procesem złożonym, wymagającym stosowania zarówno metod chemicznych, jak i fizycznych.

W analizie związków organicznych szerokie zastosowanie znalazły metody chemiczne pozwalające na ustalenie, jakiego rodzaju grupy funkcyjne występują w cząsteczkach badanych substancji.

Często związki organiczne poddaje się degradacji, aby na podstawie analizy prostszych produktów rozpadu ustalić kolejność, w jakiej powiązane są ze sobą atomy w cząsteczkach.

Bardzo duże znaczenie w badaniach struktury związków organicznych mają takie metody fizyczne, jak: spektroskopia absorpcyjna w zakresie widzialnym, nadfiolecie i podczerwieni, spektroskopia ramanowska, spektroskopia magnetycznego rezonansu jądrowego oraz elektronowego rezonansu paramagnetycznego, spektrometria mas, rentgenografia i inne.

4. Chemiczna analiza jakościowa związków organicznych

Analizę chemiczną, pozwalającą w uproszczony sposób ustalić strukturę nieznanego związku organicznego, wykonuje się w kilku etapach.

Na wstępie określa się barwę i zapach badanego związku; w niektórych wypadkach cechy te mogą dać cenne wskazówki. Do grupy barwnych substancji należą między innymi: chinony, c-diketony, azo- i nitrozwiązki oraz niektóre substancje zawierające szereg wielokrotnych wiązań sprzężonych.