34 Norman K. Denzin, Yvonna S. Lincoln
Słowo jakościowe implikuje koncentrację na cechach obiektów oraz na procesa i znaczeniach, które nie są weryfikowalne eksperymentalnie lub kwantyfikowal (jeżeli w ogóle są one mierzalne) w kategoriach ilości, wielkości, intensywności częstości. Badacze jakościowi kładą nacisk na społecznie konstruowaną naturę rz czywistości, na bliskie stosunki między badaczem a przedmiotem badań, na sytuacyj ograniczenia wpływające na badanie. Tacy badacze podkreślają naturalne uwikła badań w wartości. Poszukują odpowiedzi na pytania o to, jak jest tworzone społecz doświadczenie i nadawane mu znaczenie. Badania ilościowe, przeciwnie, kładą naci na pomiar i analizę związków przyczynowych między zmiennymi, a nie na proce, Orędownicy takich badań twierdzą, że ich praca nie jest uwikłana w wartości.
Oczywiście, zarówno badacze jakościowi, jak i ilościowi „sądzą, że wiedzą o spoi czeństwie coś, o czym warto powiedzieć innym i korzystają z różnych form, medió i środków, by przekazać im swoje idee i odkrycia” (Becker 1986, s. 122). Badan' jakościowe różni się od badania jakościowego w pięciu ważnych kwestiach (Beck 1996). Te różnicujące punkty, które dalej omawiamy, dotyczą różnych sposobów roz wiązywania tych samych kwestii. Sprowadzają się one zawsze do polityki naukow i tego, kto dysponuje władzą potrzebną do wprowadzania ustaw regulujących właści we rozwiązania problemów społecznych.
Korzystanie z pozytywizmu i postpozytywizmu Przede wszystkim, obie perspektywy z stały ukształtowane przez pozytywistyczne i postpozytywistyczne tradycje nauk przyrodniczych i społecznych. Te dwie pozytywistyczne tradycje naukowe podtrzymuj stanowisko naiwne lub stanowisko krytycznego realizmu wobec rzeczywistości i j percepcji. Pozytywistyczna wersja zakłada istnienie zewnętrznej rzeczywistości, któr można badać, opanować i zrozumieć, podczas gdy według postpozytywistów rzeczywistość ta nie może być nigdy pojęta w pełni, lecz jedynie w przybliżeniu (Guba 1990 s. 22). Postpozytywizm dopuszcza wiele możliwych metod po to, aby jak najpełnie można było rzeczywistość pojąć. Kładzie jednocześnie nacisk na odkrywanie i weryfikowanie teorii. Podkreśla znaczenie tradycyjnych kryteriów oceny, stosowanyc1 w badaniach ilościowych, takich jak zewnętrzna i wewnętrzna trafność, dzięki któ rym możliwe stają się ustrukturalizowane (czasem statystyczne) analizy. Posługuje się także komputerowymi metodami analizy, które umożliwiają liczenie częstotliwości, tworzenie tabel i mało zaawansowane analizy statystyczne.
Ta pozytywistyczna i postpozytywistyczna tradycja kładzie się ciągle cieniem na badaniach jakościowych. Ujmując historycznie, badanie jakościowe powstało w obrębie pozytywistycznego paradygmatu, a badacze jakościowi próbowali wykonywać badania zgodne z pozytywistycznym kanonem, lecz posługując się mniej rygorystycz-