Denzin i Lincoln0020

38 Norman K. Denzin, Yvonna S. Lincoln

strukturalizmu, poststrukturalizmu, marksizmu, feminizmu oraz aktualnych post-p wersji wszystkich wymienionych. Niektórzy twierdzili nawet, że logiczni pozytywr wprowadzili nauki społeczne na rygorystyczny kurs samodestrukcji.

Nie sądzimy, aby realizm krytyczny utrzymywał okręt nauk społecznych na wodz^; Nauki społeczne są dyscypliną normatywną, zawsze uwikłaną w kwestie wartości, id logii, władzy, pożądania, seksizmu, rasizmu, dominacji, represji i kontroli. Chce nauk społecznych, które są zaangażowane w obronę sprawiedliwości społecznej, ró ności, braku przemocy, pokoju i uniwersalnych praw człowieka. Nie chcemy taki nauk społecznych, które twierdzą, że mogą się zająć tymi sprawami, dopiero jeż zechcą. Według nas, nie ma już dłużej takiej możliwości.

W ramach tych różnic między różnymi interpretatywnymi tradycjami musi krótko omówić historię badań jakościowych. Dzielimy ją na osiem faz, świado że każda historia jest nieco arbitralna i zawsze, choć w części, jest społecznym ko struktem.

Historia badań jakościowych

Historia badań jakościowych pokazuje, że nowoczesne nauki społeczne przyjęły swoją misję „analizę i zrozumienie zachowań i społecznych procesów społecznyc ukształtowanych zgodnie ze wzorami” (Vidich, Lyman 2000, s. 37). Teza, że badaczs społeczni mogą sprostać temu zadaniu, zakłada, że potrafią oni obserwować świ obiektywnie. Metody jakościowe były podstawowym narzędziem takiej obserwacji¹³.

W dziejach badań jakościowych jakościowi badacze definiowali swoją prac w kategoriach nadziei i wartości, „religijnej wiary, zawodowych i profesjonalnych ideologii” (tamże, s. 39). Badanie jakościowe (jak każde badanie) było zawsze ocenian według „kryterium, czy praca nam coś komunikuje lub «mówi»” (tamże, s. 39), zależnie od tego, jak konceptualizujemy naszą rzeczywistość oraz nasze wyobrażenie świata. Epistemologia to słowo, które historycznie definiowało owe standardy oceny Współcześnie, jak już o tym była mowa, wiele dyskursów dotyczących epistemolog^: jest rewaluowanych.

Praca Vidicha i Lymana (2000) o historii badań jakościowych obejmuje następujące (nieco) nachodzące na siebie okresy: wczesną etnografię (do XVII wieku), kolonialną etnografię (badacze z XVII, XVIII i XIX wieku), etnografię Indian amerykańskich jako „Obcych” (antropologia końca XIX i początku XX wieku), monografie społeczności lokalnych i etnografię amerykańskich imigrantów (od początków XX wieku do lat 60.), badania etniczności i asymilacji (od połowy XX wieku do lat 80.) oraz obecne stadium, które nazywamy ósmym.

W każdej z tych epok badacze pozostawali pod wpływem politycznych nadziei i ideologii, dokonywali odkryć, które potwierdzały ich uprzednie teorie i przeko-

¹³ W tym sensie każde badanie jest jakościowe, ponieważ „obserwator pozostaje w centrum procesu badawczego” (Yidich, Lyman 2000, s. 39).