Denzin i Lincoln0004

22 Norman K. Denzin, Yvonna S. Lincoln

nocześnie¹. Wyróżniamy fazę tradycyjną (1900-1950); modernistyczną lub złoteg wieku (1950-1970); rozmytych gatunków (1970-1986); kryzysu reprezentacji (1986-1990); postmodernizmu, fazę eksperymentów i nowej etnografii (1990-1995); badan posteksperymentalnych (1995-2000); metodologicznie kontestowanej teraźniejszość (2000-2004); oraz przełomowej przyszłości, którą mamy teraz (od 2005 roku). Przyszłość, ósma faza, to konfrontacja z metodologicznym odwrotem ruchu spoleczneg badań opartych na dowodach. Jest ona poświęcona moralnemu dyskursowi i rozwojowi uświęconych tekstualności. Ósma faza zadaje pytanie o to, czy nauki społeczne i humanistyka st°^ą się stroną krytycznego dialogu o demokracji, rasie, płci, klasie, państwie narodowym, globalizacji, wolności i wspólnocie².

Faza postmodernistyczna i posteksperymentalna były częściowo określone przez zainteresowanie literaturą i retoryką oraz zwrotem narracyjnym; opowiadaniem historyjek i komponowaniem projektów etnograficznych nowymi sposobami (Boch-ner, Ellis 2002; Ellis 2004; Goodall 2000; Pelias 2004; Richardson, Lockrige 2004: Trujillo 2004). Laurel Richardson (1997, s. 173) zauważa, że okres ten był ukształtowany przez nową wrażliwość, przez wątpliwość, przez odmowę uprzywilejowania jakiejkolwiek metody czy teorii. Lecz teraz, na początku nowego wieku, walczymy o to, aby połączyć badania jakościowe z nadziejami, potrzebami, celami i obietnicami wolnego demokratycznego społeczeństwa.

Kolejne fale epistemologicznego teoretyzowania poruszają się po linii tych ośmiu etapów. Faza tradycyjna wiąże się z paradygmatem pozytywistycznym, fundacjonali-stycznym. Fazy modernistyczna lub złotego wieku oraz rozmytych gatunków łączą się z pojawieniem się argumentacji postpozytywistycznej. W tym samym czasie wyłaniają się różnorodne nowe perspektywy interpretatywne, jakościowe, włączając w to hermeneutykę, strukturalizm, semiotykę, fenomenologię, studia kulturowe i feminizm³. W fazie rozmytych gatunków humanistyka staje się głównym zasobem dla krytycznej.

Jameson (1991, s. 3-4) przypomina nam, że każda hipoteza dotycząca periodyzacji jest zawsze podejrzana, nawet ta, która odrzuca modele linearne, okresowe. Nigdy nie jest jasne, do jakiej rzeczywistości odwołują się fazy, a zawsze można dyskutować, co stanowi podstawę ich wyodrębnienia. Naszych osiem faz oznacza zauważalne zmiany w stylach, gatunkach, epistemologii, etyce, polityce i estetyce.

Wielu badaczy określało ten model mianem postępu narracyjnego (Alasuutari 2004, s. 599-600: Seale i in. 2004, s. 2). Krytycy uznają, że wierzymy w to, iż ostatnia faza jest najbardziej aktualna, awangardowa, przełomowa (Alasuutari 2004, s. 601). Oczywiście, kwestionujemy takie odczytanie. Teddlie i Tashak-kori (2003, s. 5-8) zmodyfikowali nasze fazy historyczne, aby pasowały do ich analizy historycznej głównych momentów w wyłanianiu się w zeszłym wieku złożonych metod w badaniach nauk społecznych.

W tym miejscu przyda się kilka dodatkowych definicji. Strukturalizm utrzymuje, że każdy system składa się z zespołu opozycyjnych kategorii ucieleśnionych w języku. Semiotyka jest nauką o znakach lub systemach znaków. Według poststrukturalizmu, język jest niestabilnym systemem odniesień, a zatem nie można pojąć całkowicie znaczenia działania, tekstu lub intencji. Postmodernizm jest współczesnym uwrażliwieniem, rozwijanym po II wojnie światowej, które neguje uprzywilejowanie jakiegokolwiek pojedynczego autorytetu, metody czy paradygmatu. Hermeneutyka to podejście do analizy tekstu, które kładzie nacisk na to, jak pierwotne rozumienia i uprzedzenia kształtują proces interpretacji. Fenomenologia jest złożonym systemem idei kojarzonych z pracami Husserla, Heideggera, Sartre’a, Merleau-Ponty’ego i Alfreda Schiitza. Studia kulturowe to złożona, wielodyscyplinarna dziedzina, która łączy w sobie teorię krytyczną, feminizm i poststrukturalizm.