52
Norman K. Denzin, Yvonna S. Lincoln
i feministyczno-poststrukturalny. Te cztery abstrakcyjne paradygmaty stają się bard' skomplikowane w przypadku określonych społeczności interpretatywnych. Na t\ poziomie można zidentyfikować nie tylko paradygmat konstruktywistyczny, lecz t że wiele wersji feminizmu (afrocentryczny i poststrukturalny)17, paradygmaty różny etniczności, paradygmat marksistowski czy charakterystyczny dla studiów kulturowy Te perspektywy lub paradygmaty są prezentowane w części II tego tomu.
Paradygmaty prezentowane w części II funkcjonują w opozycji, obok, a czasc wewnątrz pozytywistyc rego i postpozytywistycznego modelu. Wszystkie one dział w obrębie relatywistycznych ontologii (wielorako skonstruowane rzeczywistości), i terpretatywnych epistemologii (poznający i poznawany oddziałują na siebie i wzaje nie się kształtują) oraz interpretatywnych, naturalistycznych metod.
Tabela 1.2 pokazuje te paradygmaty i ich założenia, w tym kryteria ewaluacji dań oraz typowe formy, jakie przyjmują w nich interpretatywne lub teoretyczne twi dzenia18. Paradygmaty te są analizowane szczegółowo w rozdziałach w części II, z Guba, Lincoln (rozdział 8), Olesen (rozdział 10), Ladson-Billings, Donnor (rozd~ 11), Kincheloe, McLaren (rozdział 12), Saukko (rozdział 13), Plummer (rozd 14). Paradygmat pozytywistyczny i postpozytywistyczny już omawialiśmy. Opei on wewnątrz ontologii realizmu i krytycznego realizmu oraz epistemologii obiek wizmu i opierają się na eksperymentalnych, gwasLeksperymentalnych, sondażowy i rygorystycznie zdefiniowanych metodologiach jakościowych. Ryan i Bernard (20 rozwinęli elementy tego paradygmatu.
Konstruktywistyczny paradygmat przyjmuje relatywistyczną ontologię (zakła jącą wielość rzeczywistości), subiektywistyczną epistemologię (poznający i bad współtworzą rozumienia) oraz naturalistyczny (badanie w naturalnym środowisku danego) zespół metodologicznych procedur. Wyniki są prezentowane w kategoria przyjętych przez teorię ugruntowaną lub teorię wzorów (zob. w tym tomie Gu Lincoln, rozdział 8; Charmaz, rozdział 20; zob. także Ryan, Bernard 2000). Poję takie jak wiarygodność, możliwość przenoszenia, niezawodność i potwierdzalność zas piły zwykłe pozytywistyczne kryteria wewnętrznej i zewnętrznej trafności, rzetelno' i obiektywności.
Model feministyczny, etniczny, marksistowski, studia kulturowe i teoria qu uprzywilejowują ontologię materialistyczno-realistyczną, to znaczy uznają, że real świat tworzy materialne zróżnicowanie na rasy, klasy i gen der. Posługują się równi subiektywistycznymi epistemologiami i naturalistycznymi metodologiami (zwła cza etnografią). Empiryczne materiały i teoretyczne argumenty są oceniane w tegoriach ich emancypacyjnych skutków. Wykorzystuje się także takie kryteria, j emocjonalność i odczucia, troska, osobista odpowiedzialność i dialog, wywodzące z genderowych i rasowych wspólnot (np. Afroamerykanów).
17 Virginia Olesen (rozdział 10 w tym tomie) pokazuje trzy wątki badań feministycznych: główny n empiryczny, nurt związany ze studiami kulturowymi oraz nurt poststrukturalny, postmodernistyczny. Umi cza ona model afrocentryczny i inne modele kolorowe w obrębie studiów kulturowych lub postmodernizmal
18 Jest to, rzecz jasna, nasza interpretacja tych paradygmatów i stylów interpretatywnych.