W obwodach prądu przemiennego przy połączonych szeregowo kilku oporach czynnych R1} R2, R3 ..., biernych indukcyjnych XL1, XL2, XL3... i pojemnościowych XC1, XC2, XC3.. . opory równoważne odpowiednich rodzajów będą równe sumom odpowiednich oporów
Xc = XC1 + XC2 + XC3+ . . . ; a opór pozorny (impedancja)
Przykład 5.4. Do sieci prądu sinusoidalnie zmiennego przyłączono szeregowo cewkę o oporze czynnym 20 Q i o indukcyjności 0,2 H oraz kondensator o pojemności 40 ąF. -Napięcie sieci 120 V, częstotliwości 50 Hz. Obliczyć: 1) opór pozorny, 2) natężenie prądu w obwodzie, 3) kąt- przesunięcia fazowego napięcia względem prądu, 4) napięcia na poszczególnych oporach,. 5) sporządzić wykres wektorowy.
1. Opór pozorny obwodu ze wzoru (5-28), w którym
1 Vs
XL = «-jL = 2r.fL = 2-3,14-50— • 0,2 - = 62,8 £1
s A
Xc =
w C
1
2rfC
1 As
2-3,14- 50 — 40-10 _G —r~r s V
- = 79,5 £2
Z = j/R2( + Xl-Xc)! = I 20'2-H62,8~—79,5)2 = lz'202 + (— 16,7)2 = p678,9 ^26 Q
2. Natężenie prądu
I =
V
120 V 26
= 4,61 A
3. Kąt przesunięcia fazowego napięcia wz-dędem prądu
XL-Xc 62,8 fi - 79,5 0,
tg ? =---- - =--—-
4. Napięcia
UR = R 1 = 20 ó ■ 4,61 A = 92,2 V UL = XL1 = 62,8 Q • 4,61 A = 290 V Uc = XCI = 79,5 Q • 4,61 A = 366 V Ux = UL — UC = 290 V—366 V = -76 V
5. Na podstawie uzyskanych wyników sporządzamy wykres wektorowy (rys. 5-27).
5.8. Rezonans napięć
Przy połączeniu szeregowym oporów czynnego, biernych indukcyjnego i pojemnościowego może zajść szczególny przypadek, gdy
wartości bezwzględne XŁ = XC) czyli coL = —. Wówczas opory
bierne kompensują się i wypadkowy opór bierny staje się równy zeru
X = XL-XC = 0
Opór pozorny jest więc równy oporowi czynnemu, gdyż Z = i/ir="x‘ = 1/R* = R
Rys. 5-27. Wykres wektorowy do przykładu 5.4
UJ
Ub=U
Rys. 5-28. Wykres wektorowy rezonansu napięć
Wówczas natężenie prądu w obwodzie określa wzór
Otrzymujemy więc takie wyniki, jak gdyby obwód zawierał tylko opór czynny R. Przypadek taki nazywamy rezonansem na-
10* 147