Ciśnienie4

£

-t3

ssyki życia powodujące obniżenie ciśnień __?i:,: wz zmniejszenie ryzyka sercowo-na czyn i owe go

TmKmsa&e palenia tytoniu    |

^snejsasnie masy crata    *1

jąaraczente nadmiernego spożycia alkoholu    |

terywność fizyczna    |

Ograniczenie spożycia soli    •

Spożywanie większej ilości owoców i warzyw    I

i!

Zm n i e j szenie spożyć la ttuszc zó w, zwła szcza nasyconych    '

3

i

Zaprzestanie oalenia tytoniu    I

Wypalenie każdego papierosa istotnie podnosi ciśnienie tętni-1 cze. Nie ma wątpliwości., że zaprzestanie palenia tytoniu znacza- | co obniża ryzyko powikłań sercowo-naczyniowych. Należy na* 1 kłaniać do tego wszystkie palące osoby chore na nadciśnienie. |

•d

1

Zmniejszenie masy ciała    |

Obserwacyjne badania populacyjne dostarczyły niezbitych \ dowodów, że istnieje silny związek między ciśnieniem tętni- \ czym a masą ciała (wskaźnik masy ciała [BMI, body mass in- • dexj, tj. masa ciała w kg/[wzro$t w m]²). Zmniejszenie masy ; ciała powoduje obniżenie ciśnienia tętniczego zarówno u osób ^; z nadciśnieniem, jak i u tych, u których utrzymuje się ono w za- 'i kresie wartości prawidłowych. Średnie obniżenie ciśnienia tętniczego wynosi 1 mm Hg na każdy utracony kilogram. Reduk- i cja ciśnienia tętniczego jest większa u pacjentów z wyższym ntfjmi^tfnćzynr; przypuszcza się, że efekt ten może być bardziej nasilony u mężczyzn niż u kobiet. U osób z nadciśnieniem zmniejszenie masy dała powoduje również inne korzystne efekty, w postaci obniżenia stężeń cholesterolu i kwa- j su moczowego w surowicy oraz glikemii.

:

S&szvstkim chorym na nadciśnienie, którzy mają nadwagę, zaiecać zmniejszenie masy ciała, jednak niewiele osób docelowe wartości ciśnienia tętniczego, stosując wv-to zalecenie. Dlatego u większości pacjentów do uzy-Ar-2 odpowiedniego wyrównania ciśnienia tętniczego ko-jest farmakoterapia.

I—^- roszenie nadmiernego spożycia alkoholu

_:\\ niki badań epidemiologicznych potwierdzają zależność ^*rdzy spożywaniem alkoholu a liczbą chorych na nadciśnie-t*: w populacji. Niektóre dane potwierdzają, że nawet do wszystkich przypadków nadciśnienia tętniczego może Tsseć związek z alkoholem.

Z jednej strony, w badaniach interwencyjnych przeprowadzonych wśród osób pijących duże ilości alkoholu wykazano, zmniejszenie jego spożycia powoduje obniżenie ciśnienia letniczego. Ograniczenie spożycia alkoholu może być zatem *sżnym sposobem interwencji u osób, które go nadużywają. Z drugiej strony, w nowszych badaniach dowiedziono, że alkohol spożywany w umiarkowanych ilościach prowadzi do zmniejszenia chorobowości i umieralności z przyczyn sercowo--naczyniowych (tzw. francuski paradoks), jak dotąd nie wyjaśniono, czy efekt ten jest spowodowany działaniem samego alkoholu, czy też załeży od innych czynników lub składników, na przykład wina.

Aktywność fizyczna

Odpowiednia aktywność "fizyczna jest ważną bWraóową ‘leczenia nrefarmakologicznego. Systematyczny, umiarkowany wysiłek fizyczny (np. 30 min joggingu 3 razy w tygodniu lub podobny rodzaj wysiłku fizycznego) może spowodować obniżenie ciśnienia tętniczego. Wzrost aktywności fizycznej po-

61