Jk. Obra/ Paulina Gardzielcwskicgn „ \nioly ii Pm-slii" In jedna z XIX--wiecznych Interpretacji legend) <i brzemiennej w skutki ui/ydc dwóch tajemniczych wędrowców w domu Piasta.
Połąj;
słów illltskugo bóstwa Świętow ilu / IX w. znaleziony w IH4H r. w rzece /.liniez na ('krainie. Być może oprócz tego. że pełnił funkcję religijną, stanowił model hierareliii społecznej występującej w dawnych plemionach słowiańskich, b
Jednak lo mc potężne płemmna z Małopolski czy Pomorza dały poetek państwu miedzy Odm a "'isłą. któremu JUŻ niedługo kronikarze mieli radie r-uwę Połonin. Początek dało mu plemię Polan, które gdy opisywał je „Geograf Bawarski". w..ile nic było potężniejsze mż podobne organizmy społeczne w Wsrlkopołscc. W połowie IX w na teren ic kolebki polskiej państwowości mieszkały dwa plemiona Polanie i Goplanie W „lieograrie Bawarskim' zieaulujemy iednak niezwykła informację. Zaledwie 100 lal przed pou staniem punstwn polskiego juko główne plemię dzisiejszej Wielkopolski zostali wymienieni Gophnic. krorzy posiadali aż -WIO grodów W porównaniu z ninn Polanie byli znacznie mniejszym plemieniem i w dodatku znajdującym ite na uboczu głównej sieci osadniczej Wielkopolski - -eh ziemie me były najgęściej zaludnione i niczym nie wyróżniały się pod względem in’.ni.'zym Jakie wydarzenia sprawiły, ze niczym nie wyróżniający się. względnie słabi PoUnis* w ciągu KM) lal slwnrzyli państwo, o którym podróżnik żydowski z Hiszpanii Ihr.ihim ibn Jakub pisał, ze byki najruzlcglcj-sze z krajów słowiańskich'.'
Na podstawie legend) dynastyczne) Piastów opowiedzianej przez Galla Anonima wiemy, ze późni władcy państw* piastowskiego wywodzili się w prostej linii od Sicmowiui, syn* Piasta prostego kmiecia, który żyj w cieniu wielkiego grodu królu Popiela, /mony w życiu Popiela. Piasta i Sicmowiui nastąpiły z. chwilą, gdy do grodu Popiela pe/ybyli dwaj tajemniczy wędrowcy. Trafili akurat tti dzieli postr/yżyn. które urządzali dla swoich synów król Popsel i krmec Piast Kroi nic zaprosił wędrowców na ucztę, u mieszkańcy wyrzucili ich z grodu lojcmnirzy pr/ybySA' znaleźli gościnę ikipicro w domu Piasta! lam sami dokonali postr/yżyn jego syna i ii.id.ili mu imię Siemowit.
Czy rzeczywiście takie wydane nic miało miejsce? Czy naprawdę dwóch tajemniczych przybyszów odwiedziło chatę prostego kmieciu. czy leż Gall Anonim siwurzył dla młodej i prężnej dynastii typowa legendę dynastyczną zakorzenioną w tradycji zachodmoeurtt-pejskiej? Jeżeli rzeczywiście jacyś tajemniczy przybysze salw icd/ili Piasta, lo kun byli? Nieklór/y badacze sądzą, że na ziemie Polan zawędrowali Cyryl i Metody. Jednak nic sposób lego stwierdzić W każdym razie legenda każe nam wierzyć, że cid c/SlU lej wizyty w redzie Piasta zaszły duże zmiany.
Niedługo po wizycie nieznajomych wędrowców w dramatycznych okolicznościach uir.arl król Popiel zginął zagryziony przez myszy w drewnianej wieży stojącej pośrodku jeziora Gdy Siemowit dorósł, mieszkańcy miastu wybrali go na swego władcę. Dla syna prostego kmiecia był to wielki awans (Al Sicmowila zaczęła się dynastia Piastów Równię imponujące było tempo w/roMu zna-ezenu owej dynastii. Według Galla Anonima lyUo trzy pokolenia miały d/icltc Sicmowltu od Mw-szka I. Synem Sianówita byl Leszek I zwany też I esikiem), którego syn Sicmotnysl byl według przekazu Galla ojcem Mieszka I Mieszko I urodził sięokolo935 r. więc wydarzenia. któtc doprowadziły do wyniesień u ni iron Startów iu musiałyby mice miejsce pud koniec l.\ w. Jeżeli legenda mówi prawdę, to wtedy powinna wydarzyć się jakoś wspominana w mej zmiana.
Czas i/ Mieszka l
LEGENDA A WYNIKI BADAŃ I ARCHEOLOGICZNYCH
Wyniki badan archeologicznych wskazują na I to. że ni przekimic IX i X w. w Wicikopolscc 1 zaszły znaczne zmiany Siare grody, które były J zak Udane leszcze w czasach plemiennych, upo- I dały i były opuszczane Archeolodzy zamiłują I w nłcll ślady po/aiów. W pierwszej połowie I X w. w pobliżu lyeli gnsklw wyrastały nowe I warownie - w Gniezn*:. Grzybów ic i ladzie I będące fortyfikacjami dnzo potężniejszymi I od popr/cdincll. Czy byl lo ślad zdominowania I silniejszych Goplan przez słabszych Polan’ Aicheokwlzy uważają, że głównym ośrodkiem |l liuplan nic była Kruszwic*, ale Mietlica leżąca I podrwgiej stromejczKimćńtpło loiutaiwIXw wzmcMuro pcCężite wały. które wyróżniały len I glÓtl nnd rfcnlK-zne grodki nule warownie po- I zo-Ulych wdów wvfcodw*.-ych w sU.nl plemię I ni* Goplan. Bye inożc właśnie w Mieikcy pis I wmntłmy umieścić siedzibę legemlam.yo Popada, k*Vy szykował się do ulwi-cze-
nki własnego puWui Na początku X w. za-ehodzi zmiana Mic-IIk-j Ima swój) rangę na rzecz i woli lek isj Kruszwicy, a po kilku nnsiu czy kilkudziesięciu lalach AisUje całkowicie zniszczęm
I
|
t