* regulowanie odpowiedzią immunologiczną na antygeny z przewodu pokarmowego - działanie supresyjne O Limfocyty T - 40-60% - działanie cytotoksyczne
o Makrofagi -10% - fagocytoza O Eozynofile - 5% - wspomaganie
O Komórki tuczne -1-3% - daje odporność przeciw inwazjom pasożytów
* Stymulowanie wydzielania śluzu
■ Podrażnia zakończenia nerwowe
* Wzrost przepuszczalności nabłonka
* Wzrost przepuszczalności naczyń włosowatych
* Chemotaksja neutrofilów i eozynofilów
* Skurcz mięśni gładkich - wzmożona perystaltyka
Miejsce indukcji odpowiedzi immunologicznej i uogólnienie odporności w błonach śluzowych
• Kępki Peyera - u owiec pierwotny narząd, gdzie dojrzewają limfocyty B
• Migdałki - bariera obronna gardła
• Wyrostek robaczkowy - narząd immunoregulatorowy: wydzielanie cytokin prozapalnych i przeciwzapalnych; aktywacja układu immunologicznego
Budowa kępek Peyera
® Grudki limfatyczne - skupisko limfocytów B poniżej blaszki mięśniowej błony śluzowej
• Obszary międzygrudkowe - skupiska limfocytów T - są tu ważne żyłki z wysokim śródbłonkiem, którędy dostają się limfocyty T i B z krwi do kępek
® Kopuły - utworzone przez uwypuklający się ponad grudkami nabłonek;
O Brak jest kosmków jelitowych o Występują charakterystyczne komórki M
Rola komórek M
• Stanowi 10% nabłonka i nazywane są nabłonkiem towarzyszącym grudkom -follicle-associated epithelium - FAE
• Tworzą kieszenie gdzie zasiedlają się limfocyty T - głównie CD4, mniej COS oraz limfocyty B - pamięci i makrofagi
• Wychwytują mikroorganizmy ze światła jelita i przenoszą w głąb i prezentują limfocytom. Proces ten trwa 10 minut
• Przetransportowane przez komórki M cząsteczki (patogeny) podlegają „obróbce" przez makrofagi lub komórki dendrytyczne wystawione jak peryskop a następnie prezentuje antygen limfocytom B
Uczulone limfocyty T i B
• Z kępek Peyera dostają się limfą do węzłów limfatycznych krezkowych, gdzie dojrzewają, proiiferują
• Naczyniami limfatycznymi i przez przewód piersiowy przedostają się do krwioobiegu; wędrują bo innych błon śluzowych, część powtórnie zasiedla te same miejsce (wraca do kępek)
• Mają wpływ na odpowiedź immunologiczną i pamięć immunologiczną oraz produkcję swoistych przeciwciał
• Migrują do gruczołu łzowego, ślinianek, dróg oddechowych, gruczole sutkowym, układu moczowo-płciowego
Znaczenie limfocytów BI i B2 w odporności błon śluzowych przewodu pokarmowego Limfocyty BI
• wyprodukowane w szpiku kostnym
• niedojrzałe dostają się do otrzewnej trzewnej, krążą między jamą otrzewnową i błoną śluzową
• wytwarzają IgM o małym powinowactwie do antygenu (działanie nieswoiste, wysoce skuteczne w pierwszych dniach
>/)€ 09 K&
noworodka) p « t€ ^ C/,
Limfocyty B2
« dojrzewają w szpiku
• krążą w układzie krwionośnym, zasiedlają kępki Peyera oraz węzły limfatyczne krezkowe « produkują przeciwciała wysoce specyficzne, indukujące odpowiedź immunologiczną
Limfocyty śródbtonkowe
• rola mało poznana, ale wysoce istotna ® funkcje regulujące odpowiedź - supresja
® zapobiegają uogólnionej odpowiedzi na antygeny pokarmowe - tolerancja ® eliminacja niektórych patogenów
14