Nie ma jednakowej odpowiedzi immunologicznej na bakterie, wirusy, grzyby i pasożyty. Przebiega ona odmiennie pod wpływem stymulacji poszczególnymi patogenami.
Grzyby wywołują reakcję częściowo typową dla odpowiedzi na bakterie zewnątrzkomórkowe, częściowo na bakterie wewnątrzkomórkowe.
W klinice chorób infekcyjnych najczęściej mamy do czynienia z bakteriami zewnątrzpochodnymi. Powodują one objawy chorób o różnych mechanizmach powstawania poprzez:
- zapalenie doprowadzające do destrukcji w miejscu infekcji, którego skutkiem
jest często tworzenie się ropy w ognisku zapalnym;
- wydzielanie toksyn: endotoksyn pochodzących ze ścian komórki oraz
egzotoksyn, które są wydzielane przez komórkę bakteryjną
- prowokowanie aktywności układu odpornościowego gospodarza.
O nieswoistych mechanizmach obronnych stanowią:
- naturalne bariery mechaniczne w postaci powłoki skórnej i błon
śluzowych organizmu;^
- soki żołądkowe (kwas solny);
- naturalna flora bakteryjna, która w mechanizmie konkurencji hamuje
wzrost bakterii patogennych;
- znajdowany w wydzielinach lizozym i enzymy mukolityczne trawiące
ściany komórek bakterii;
- nieswoiście działające komórki układu fagocytarnego (makrofagi,
monocyty, neutrofile);
- układ dopełniacza;
- białko C-reaktywne uruchamiające komplement oraz opsonizujące
patogeny.
Swoista odpowiedź na bakterie.
Zasadnicza odpowiedź jest oparta na aktywacji limfocytów T pomocniczych (Th). Aktywacja ta jest częściowo możliwa przez bezpośrednie oddziaływanie na nie toksyn bakteryjnych.
Jednak bardziej typowa reakcja wynika z prezentacji antygenu przez układ APC, przy udziale MHC. Tak otrzymana przez limfocyty Th informacja powoduje ich pobudzenie i wyprodukowanie cytokin:
- INF-y, który pobudza makrofagi do aktywności żernej;
12