Alkocholizm jest chorobą 17

nia te nie powinny jednak zaniżać ich wartości i niewątpliwie mogą dać wielu osobom materiał do przemyśleń.

Pod koniec lat 80. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaproponowała stosowanie przesiewowego testu AUDIT (The Alcohol Use Disorders Identification Test)¹ ², który:

- umożliwia wychwycenie populacji osób pijących w sposób ryzykowny i szkodliwy dla zdrowia;

- koresponduje z sugerowanymi przez tę organizację kryteriami diagnostycznymi zawartymi w X wersji Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD - 10);

- oprócz wywiadu uwzględnia dane z badania fizykalnego oraz poziom gamma-glutamylo-transferazy (GGT).

Wykonywane przy różnych okazjach badania laboratoryjne krwi mogą również okazać się przydatne w identyfikowaniu osób pijących w sposób ryzykowny

Badania

laboratoryjne lub szkodliwy.

Ogólnodostępne badania wykazują u tych osób: podwyższone wartości diastazy i transaminaz (stosunek AspAt do AlAt powyżej 2 przemawia za uszkodzeniem wątroby, charakterystycznym dla osób przewlekle spożywających alkohol), nieprawidłowe wartości prób wątrobowych, objawy łagodnej cukrzycy z cukromoczem, zaburzenia elektrolitowe (np. niski poziom potasu).

Bardziej specjalistyczne badania (a wśród nich tzw. biologiczne markery nadmiernego spożywania alkoholu) mogą wykazać: podwyższone wartości gamma-glutamylo-transferazy (GGT)'¹, cholesterolu, lipoprotein wysokiej gęstości w surowicy krwi (HDL), transferyny C, wskaźnika kwas alfaamino-n-masłowy/leucyna w surowicy krwi, wzrost aktywności beta-hek-sozoamindazy po spożyciu alkoholu, anemię makrocytamą (zmniejszenie liczby krwinek czerwonych przy jednoczesnym wzroście ich średniej objętości), podwyższony poziom immunoglobulin A w osoczu, obniżoną aktywność płytkowej monoaminooksydazy (MAO) u osób uzależnionych od alkoholu czy też obniżone stężenie aminokwasów rozgałęzionych. Ponadto, jako markery, używane bywają: 5-hydroksytryptofol oraz CDT (carbohydrate-deficient transferyne).

Zdaniem amerykańskiego National Council on Alcoholism and Drug De-pendence kryterium wstępnej diagnozy uzależnienia od alkoholu może być stwierdzenie w surowicy krwi:

- 1 promila alkoholu w badaniu rutynowym,

- powyżej 1,5 promila, u osób bez wyraźniejszych objawów upojenia,

- powyżej 3 promili bez względu na okoliczności.

AUDIT. Test rozpoznawania zaburzeń związanych z piciem alkoholu, PARPA, Warszawa 1994.

Poziom GGT utrzymuje się w normie w przypadkach epizodów nadużywania alkoholu trwających krócej niż dwa tygodnie; u nicalkoholików - dawka powodująca intoksykację nic daje na ogól podwyższenia poziomu GGT we krwi; spotykane są osoby, u których picie alkoholu nic powoduje wzrostu poziomu GGT. Poziom obniża się u prawic wszystkich alkoholików już po tygodniowym okresie abstynencji, ale może utrzymywać się nawet przez miesiąc; u osób z uszkodzoną wątrobą poziom GGT może podnieść się już po jednorazowym spożyciu alkoholu.