DSC00318

;i8 Sentymentalizm

;i8 Sentymentalizm

zdrobniej - by ł to istotny zabieg poetycki Wi_r|k .sic obrazek obyczajowy Lkmiek    dziadka (    •

(bvła to lektura w ówczesnej szkole) oraz Chatka rl i ‘^Rot^ slaua Syrokomli. Sentymentalizm tyczył się _ze swoi™*'’ ^*⁵⁵) *\\\^ nosti. pokornej, aprobującej cierpienie (//o/y

rt*(,r,i_a u -^l,8»ł-^no.

wieża).

Czułe serce było motyw em zwykle wykorzystywanym w romansach, m in. W powieki W listach ( ► lisi), której pienv^lymenia,n)'^ch \oua hic lot:.: (Pol) lana Jakuba Rousseau. Taką powieścią ^hyla rozsądne slulry. czyli miłość dwojga kochanków na brzegach \V^' ^'^e' kiOJi rek (1S JO) Feliksa Bernatowicza czy Julia i Adolf, czyli Nad*”^Uesz' miłość du otgj kochanków nad brzegiem Dniestru (1824) Ludwika**^* pińskiego. Powieścią, w której główną rolę odegrał głos „serdecznej” ^ iii. była Matu czyi: Domyślność serca (1816) Marii Wirtemberski^'¹¹ Sentymentalizm budził u wielu pisarzy niechęć, wielu odnosiło się d₀ niego z ironią. Stosunkowo wcześnie pojawiły się utwory parodiujące ten kierunek, już w oświeceniu kpił sobie z tego nurtu Kajetan Węgier-ski. Mickiewicz wydrwił sielankowość w Salonie warszawskim (111 część Dziadów). Z kolei -> komedia -> Aleksandra Fredry -> Śluby panieńskie, czyi: Magnetyzm serca nawiązywała parodystycznie do utworów Bernatowicza i W irtemberskiej. Z ironicznym dystansem traktował sentymentalizm również -♦ Juliusz Słowacki, który wprowadził do -> Balladyny postać Pilona, sielankowego pasterza i poetę. -> Cyprian Norwid drwił z postaci smętnej .Aldony i sielankowej Zosi. Krytykował utwory Teofila Lenartowicza i w ogóle całą poezję „fletów' pasterskich”, m.in. w Mojej ojczyźnie i wierszu Wieś. Romans sentymentalny budził niepokój Jana Śniadeckiego, który uważał, że ten gatunek literacki niesie niemoralne treści. Sentymentalną powieść krytykował -> Józef Ignacy Kraszewski w szkicu O polskich romansopisarzach (1837), a także Leszek Dunin Borkowski w Powieściopisarstwie polskim (1848) oraz Lucjan Siemieński w Wioskowym sentymentalizmie i nagiej rzeczywistości (1859). Warto jednak pamiętać, że sentymentalizm z kultem intuicji i indywidualne) wrażliwości bronił autonomii człowieka, bronił naturalnych cech jednostki przed konwencjami kultury.

.    - r««.v^,uuaia się na

$ławińska Irena

KUL, gdzie zatrudniono )ą na stanowisku adiunkta, a od roku 1953 - docenta. W roku 1956 uzyskała nominację na profesora nadzwyczajnego a w roku 1968 została profesorem zwyczajnym. Kierowała Katedrą Teorii Literatury oraz Literatury Porównawczej, a następnie, od roku 1976, pełniła funkcje kierownika Katedry Dramatu i Teatru KUL jej działalność naukowa tyczyła teorii literatury i teatrologii. Należała do współtwórców tej dziedziny. W interesującej nas dziedzinie romantyzmu zajmowała się w szczególności utworami scenicznymi Norwida, Mickiewicza i Słowackiego. Opublikowała m.in. następujące książki: O komediach Norwida (1953), Sceniczny gest poety. Zbiór studiów o dramacie (1960), Reżyserska ręka Norwida (1971), Odczytywanie dramatu. /StudiaI (1988). W roku 1998 ukazały się jej wspomnienia pt. Szlakami moich u>ód.

Słowacki Juliusz

gdzie w roku 1828 ukończył prawo, już wtedy spotkał się z ► Adamem Vfirl-i/M.rw/,.,,-,    i    i hr.ii mi Śniadeckimi, jego nujbli/

Ur. 4 września 1809 roku, w Krzemieńcu, zm. 3 kwietnia 1849 roku w Paryżu; poeta, dramatopisarz, filozof. Wywodził się z rodziny inteligenckiej pochodzenia szlacheckiego, jego ojcem był Euzebiusz, profesor Uniwersytetu Wileńskiego, a matką Salomea z Januszewskich. Kształcił się w Liceum Krzemienieckim, a później na Uniwersytecie Wileńskim,

•    •    •    4 Lmam