Ad. 2 Metody porównawcze:
wytworzyły odrębny dział - pedagogika porównawcza
bada w skali międzynarodowe] podobieństwa i różnice w organizacji szkolnictwa, teoriach pedagogicznych, programach nauczania, metodach; występuje jako metoda historyczno-porównawcza bada rozwój zjawisk pedagogicznych w czasie i przestrzeni;
jako metoda genetyczno-porównawcza - bada różnice zjawisk w zależności od wieku i płci oraz środowiska.