1999020465

ZJAZD UNII GEODEZYJNO-GEOFIZYCZNEJ 179

cie, łnak nam także badan metodycznych i porównawczych nawet co do właściwego znaczenia tego terminu.

A jednak zarówno taka klasyfikacja, jak i te badania są niezbędne i potrzebne zarówno z naukowego, jak i praktycznego punktu widzenia. I rzede wszystkim podkreślić należy, że istnieje cały szereg słonecznych Riwier w różnych częściach świata. Poza tak dobrze znaną Riwierą śródziemnomorską, która bynajmniej nie ogranicza się do skrawka wybrzeży francusko-włoskich, rozróżniamy cztery inne wielkie Riwiery, a mianowicie na wybrzeżach Kalifornii, Ameryki Południowej (niektóre części wybizeży chilijskich), Afryki Południowej (skrawek wybrzeży około Przylądka Dobrej Nadziei) i Australii SW (tzw. cypla południowo-zachodniego).

Z drugiej strony każda z powyższych Riwier daje się i nawet wymaga podziału na szereg działów. Nie mogąc wchodzić tu w szczegóły, wzmiankujemy jednak, że np. Riwiera śródziemnomorska składa się z trzech części głównych (zachodniej, środkowej i wschodniej) oraz kilku dodatkowych. W podobny sposób można ustalić poddziały i pozostałych Riwier, położonych w innych kontynentach.

Jedyny warunek czy postulat dostatecznego usłonecznienia nie jest bynajmniej wystarczający dla nadania danemu terytorium charakteru Riwiery; trzeba jeszcze koniecznie żądać, aby klimat miał przy tym przebieg dostatecznie łagodny, zwłaszcza w miesiącach zimowych. Oznaczenia takie, jak dostatecznie „usłoneczniony” lub „łagodny” są zbyt nieokreślone dla użytku naukowego; zachodzi konieczna potrzeba sprecyzowania tych pojęć przez podanie odpowiednich granic i typów przebiegu.

Dodamy, że pojęcie klimatu łagodnego łączy się nie tylko z przebiegiem temperatury powietrza, ale także obejmuje pewne warunki, dotyczące tzw. „komfortu” klimatycznego w odniesieniu do przebiegów wilgotności, wiatru i opadów, które także winny być nie tylko uwzględnione, ale i dokładniej badane.

Na ogół jest rzeczą niezbędną dla wytworzenia się Riwiery, aby dane wybrzeże było dostatecznie chronione od szkodliwych i nagłych zmian przez otaczające i dość bliskie masywy górskie.

Już sam przykład pustyń lub obszarów półpustynnych lub stepowych (nawet umiejscowionych na wybrzeżach, jak to widzimy w niektórych częściach Afryki Północnej) uczy nas, że sam tylko atrybut dużego usłonecznienia nie wystarcza dla otrzymania charakteru klimatycznego Riwiery. Z drugiej strony istnieją (np. w niektórych miejscowościach Azji Wschodniej) pewne klimaty bardzo nawet słoneczne w zimie, ale już tak chłodne i wietrzne (zwłaszcza na płaskowyżach), że żadną miarą nie mogą być utożsamiane ze znanym typem Riwiery. Wreszcie mamy klimaty wprawdzie dobrze usłonecznione, ale już tak monotonnie ciepłe i wilgotne w ciągu roku, że mimo swej łagodności nie odpowiadają jednak tym warunkom „komfortu" klimatycznego, jakie zazwyczaj łączymy z typem Riwiery.

Widzimy więc, że już sam problemat klasyfikacji i definicji Riwier jest dostatecznie skomplikowany i domaga się nieodzownie badań me-