DSC02157

Minóg morski — Petromyzon marinus L1758

ang. sea lamprey, nlem. Meerneunauge, hlszp. lamprea de mar, ros. morskaa minoga, norw. havnlPje

Kluczowe cechy diagnostyczne:

•    ciało węgorzowate, nagie, pokryte śluzem; otwór gębowy dolny (1);

•    wszystkie zęby na tarczy gębowej ostre, mocne, tworzą układ 3—3 (rys. 15);

•    płytka gębowa przednia (gómowargowa) z dużym dwuwierzchołkowym zębem, płytka gębowa tylna (doinowargowa) wygięta łukowato z 6—10 dużymi zębami;

•    po obu stronach otworu gębowego cztery pary dwustożkowych zębów wargowych wewnętrznych, zęby tarczowe górne i dolne o jednym stożku, ułożone koliście w liczne szeregi; na płytce językowej poprzecznej (dolnojęzykowej) rozmieszczonych jest 15 ząbków, a na 2 płytkach językowych podłużnych (gómojęzykowych) — od 12 do 14;

•    pory skrzelowe (7 par) położone blisko siebie (2);

•    dwa grzbietowe fałdy skórne są wyraźnie od siebie oddzielone, z których drugi jest dwukrotnie dłuższy od pierwszego (3);

•    występuje fałd ogonowy (4); u samic po metamorfozie za otworem płciowym szczególnie wyraźnie widoczny jest odbytowy fałd płetwowy (5);

•    liczba mlomerów: 67—74;

•    grzbiet szarożółty, ciemnobrunatny, marmurkowany (u osobników powyżej 45 cm), boki jaśniejsze, brzuch biały.

Biologia gatunku:

\o anadromiczny, przybrzeżny (do 20—30 m głębokości w morzu), na tarło wchodzi do rzek;

o pasożytuje na dorszach, śledziach, łososiach i trociach wędrownych;

o wędruje nocą w górę rzek na piaszczyste lub żwirowato — kamieniste, dość płytkie tarliska,    trą się    przy temperaturze    wody

4—4,5°C, w kwietniu—maju; po tarle najpierw samice, a potem samce spływają do Rozsiedlenie. Na półkuli północnej po morza i giną; obu stronach    Atlantyku. W    Europie od o larwy    (ślepice)    wykluwają się po    około

Islandii po M.    Śródziemne,    w    Ameryce    2 tygodniach, po kilku dniach spływają    w dół

Północnej od    Labradoru po    Florydę,    rzeki,    żyją 4-5    lat w mulistym dnie,    żywiąc

Nieliczny u wybrzeży polskich, wchodzi się szczątkami zwierzęcymi i roślinnymi; na tarło do rzek zachodniopomorskich, § wiosną po metamorfozie trwającej od jesieni, Odry i Wisły.    spływają do morza i rozpoczynają paso

żytniczy okres życia;

o osiąga 120 cm długości, 2,5 kg masy, żyje 9 lat.

Znaczenie gospodarcze i ochrona

1.    Gatunek konsumpcyjny, jednak bez większego znaczenia, zjadany okazjonalnie. Mięso bardzo tłuste (12—16%), trudno strawne (należy je natychmiast wykrwawić, ponieważ staje się łykowate, o specyficznym posmaku); nadaje się do solenia i marynat. Przez rybaków uważany za szkodnika, gdyż uszkadza ryby złapane w sieci.

2.    W Polsce gatunek rzadki i narażony na wyginięcie, larwy objęte całkowitą ochroną. Zakaz połowów wędkarskich.