i
i
nawet krótkotrwałych, to jest między dwoma zbożami ozimymi. Przywracają 11 częściowo bioróżnorodność masy organicznej resztek pożniwnych, poprą^|i zarówno warunki rozkładu, jak i skład fenolowych toksyn z resztek słomiastyą^ Gospodarka rynkowa wpłynęła na zmianę wewnętrznej struktury ŁM zbóż w stosunku do tej sprzed transformacji społeczno-ustrojowej. Nastąpiło zj. szenie udziału pszenicy, jęczmienia, a także mieszanek zbożowych, szczegół jęczmienia z owsem. Fakt zwiększenia zasiewów pszenicy i jęczmienia należy ^ nić jednoznacznie pozytywnie. Zwiększenie udziału mieszanek zbożowych w J siewach do ponad 16% jest symptomem ekstensywnego sposobu produkcji zia^ chociaż w warunkach spadku nakładów na nawozy i pestycydy mieszanki zmuszały ryzyko obniżki plonu.
Tabela 1.3. Powierzchnia i struktura zasiewó^zbóż w Polsce (2000-2002, GUS)
Zboże |
Powierzchnia | ||
(tys. ha) |
(%) | ||
Pszenica |
2 565 |
29,6 |
t |
Żyto |
1 927 |
22,2 |
ns |
Mieszanki zbożowe |
1436 |
16,6 |
t |
Jęczmień |
1079 |
12,5 |
T |
Pszenżyto |
814 |
9,4 | |
Owies |
561 |
6,5 |
| |
Kukurydza (ziarno) |
225 |
2,6 |
<-» |
Gryka i prosowe |
51 |
0,6 |
i |
Ogółem |
8 658 |
100 |
T |
Powierzchnie zasiewów żyta i pszenżyta ustaliły się na dość stałym poziomie-(tab. 1.3) - wysokim dla żyta, co jest spowodowane jego wielokierunkowym użytkowaniem i skupem interwencyjnym przez ARR, oraz niskim dla pszenżyta, co z kolei jest rezultatem tylko pastewnego użytkowania i małej przydatności jego ziarna; na mąkę chlebową. Duży spadek zainteresowania uprawą owsa wynika z jego ni- ; skiej ceny rynkowej jako zboża paszowego, małego zużycia konsumpcyjnego jakoś żywności profilaktycznej oraz zastąpienia zasiewami mieszanymi z jęczmieniem. I Powierzchnia uprawy gryki i prosowatych spadła o połowę do średniego poziomu i 51 tys. ha i nadal pozostaje koniunkturalnie bardzo zmienna.
Plony zbóż w ostatnim pięcioleciu należy ocenić jako niskie, nie osiągnęły one i jeszcze poziomu sprzed początku transformacji (tab. 1.4).
Ten spadek plonu ziarna wynika przede wszystkim ze zmniejszenia zużycia! przemysłowych środków produkcji, tj. nawozów i pestycydów, a także zahamowa-j nia dynamiki wdrożeń postępu biologicznego oraz wspomnianego już odstąpienia 3 od zasad racjonalnego płodozmianu. Spadek zbiorów był częściowo rekompenso-i wany zwiększeniem powierzchni uprawy.