154

gła. Niedomaganie to jest najczęściej powodowane zmęczeniem sprężyn lub ich częściowym odpuszczeniem wywołanym wysoką temperaturą. Przy okazji naprawy sprzęgła sprężyny powinny być sprawdzone, najlepiej na przyrządzie podobnym jak dla sprężyn zaworowych. Normalnie przyjmuje się, że jeśli przy określonym ugięciu sprężyna wykazuje siłę mniejszą o więcej niż 10% w stosunku do wymaganej, wówczas sprężynę należy wymienić. Ponadto, dla prawidłowego działania sprzęgła, siły poszczególnych jego sprężyn nie powinny różnić się więcej niż o ± 1%. W przeciwnym bowiem razie może występować nierównomierne zużywanie się części sprzęgła oraz trudności w wy-, łączaniu.

W razie braku przyrządu do sprawdzania charakterystyki sprężyn, można stan ich określić w przybliżeniu przez porównanie długości sprężyn w stanie wolnym lub przez porównanie siły sprężyn ściskanych w imadle (patrz pkt 4.6). Przy porównywaniu długości sprężyn dopuszcza się tolerancje ± 0,2 mm.

Jeżeli wymiana sprężyn jest niemożliwa, można zastosować doraźny sposób naprawy polegający na założeniu pod sprężyny podkładek o odpowiednich grubościach tak dobranych, aby siły wywierane przez poszczególne sprężyny były równe. Podkładki pod sprężyny najlepiej jest wykonać z fibry lub tekstolitu albo z blachy stalowej.

Przy sprzęgłach wyposażonych w jedną, centralną sprężynę dociskową obowiązują te same zasady, co w przypadku innych sprzęgłowych sprężyn dociskowych.

Mechanizmy wyłączania sprzęgła

Stan techniczny mechanizmów wyłączających warunkuje łatwość i prawidłowość wyłączania oraz włączania sprzęgła. Niedomagania mechanizmów wyłączających polegające na zużyciu lub uszkodzeniu łożysk oporowych, trzpieni, sworzni, dźwigni itp. są następstwem długotrwałej ich pracy i potęgowane być mogą przedostawaniem się kurzu oraz zanieczyszczeń lub nieprawidłową regulacją, np. zbyt małym luzem.

Przy dźwigniowych mechanizmach wyłączających (np. Jawa, SHL 150 i 175, Osa, Junak, Pannonia) zużyciu ulegać może ułożyskowanie dźwigni oraz w przypadku motocykli Jawa — również ułożyskowanie dodatkowej dźwigni wyłączającej samoczynnie sprzęgło w chwili zmiany biegów. Dźwignie uło-żyskow;ane są najczęściej na sworzniach i naprawa polega na rozwierceniu otworów i zastosowaniu nowych, grubszych sworzni dorobionych ze stali i najczęściej nawęglanych powierzchniowo do twardości rzędu 55 HRC.

Rys. 5.19. Dźwigniowy mechanizm wyłączania sprzęgła w motocyklu Jawa — miejsca zużyć oznaczone strzałkami

Sworznie i otwory w dźwigniach naprawia się, gdy zużycie ich Osiąga wartość rzędu 0,1—0,2 mm, dając czynne luzy około 0,3—0,4 mm. Normalnie, luzy sworzniowych połączeń tego typu nie powinny przekraczać 0,04— —0,06 mm. W niektórych przypadkach można stosować naprawę zużytych sworzni lub otworów przez napawanie twardą elektrodą i przeszlifowanie, względnie rozwiercenie.

W niektórych motocyklach (np. WFM, WSK, IŻ-49/350) stosowane są ślimakowe mechanizmy wyłączające. Przy nadmiernym zużyciu, elementów tych nie

154