DSC06754

RAJ0BRA2L

DO RAS

*

architekturą, infrastrukturą i zielenią na terenie wsi dolnośląskiej⁶. Badania te dotyczyły równiIg wybranych elementów zagospodarowania wsi, np. szkół wiejskich⁶, dawnych trafostacji', wód po. wierzchniowych⁶ czy zagród⁹. Z tego względu z dużym zainteresowaniem pracowników naukowych Instytutu spotkała się w 2001 r. propozycja Urzędu Marszałkowskiego Województwa Opolskiego dotycząca współpracy w ramach Programu Odnowy Wsi Opolskiej. W roku 2001 Urząd Marsza), kowski Województwa Opolskiego, Urząd Gminy Kietrz oraz mieszkańcy wsi Pilszcz leżącej w gminie Kietrz zorganizowali pilotażowe warsztaty projektowe dla pracowników i studentów kierunków architektura krajobrazu i budownictwa Akademii Rolniczej (dzisiaj Uniwersytetu Przyrodniczego) we Wrocławiu. Prace dotyczyły wsi Pilszcz, a ich celem było określenie warunków i wytycznych w zakresie ochrony jej dziedzictwa kulturowego.

1.2. CELI ZAKRES PRACY

Procesy transformacyjne, jakie obserwujemy na obszarach wiejskich, powodują zmiany w rolnictwie, całej wsi i jej otoczeniu. Realizowane modele rozwoju wsi niosą za sobą wiele ograniczeń oraz zagrożeń. W pogoni za nowoczesnością, zyskiem ekonomicznym czy wygodą tracone jest to, co na wsi jest najcenniejsze - tradycja miejsca, jej odrębność i specyficzny charakter. Stąd coraz częściej wprowadzane są takie rozwiązania, które odwołują się do przeszłości, do dorobku poprzednich pokoleń, wielofunkcyjności i wielokulturowości obszarów wiejskich.

Podstawowe cele niniejszej pracy są następujące:

•    zaprezentowanie metody zastosowanej przy opracowaniach planów rozwoju miejscowości wykorzystywanych do planów odnowy miejscowości,

•    przedstawienie wpływu wykonanych opracowań na sposób postępowania mieszkańców wsi i ich podejście do posiadanego dziedzictwa kulturowego (w tym korzyści z kontaktów z osobami przygotowującymi plany),

•    ocena stopnia realizacji zaproponowanych koncepcji zagospodarowania wybranych obszarów wsi oraz ich wpływu na wygląd miejscowości.

W latach 2003-2008, na mocy wcześniej zawartego porozumienia (umowy intencyjnej), corocznie zawierane były umowy pomiędzy Uniwersytetem Przyrodniczym we Wrocławiu (dawniej Akademią Rolniczą we Wrocławiu) a Urzędem Marszałkowskim Województwa Opolskiego na

Politechnika Białostocka, Białystok; Kuriaia Z., 2000. Lokalizacja terenów przemysłowych w planie wsi. Zeszyty naukowe AR Wrocław. Wrocław, nr XVU379,85-92; Kuriata Z., 2000. Teretorii chozjajstwiennoj akliwnosli wo mnogojunkcjonalnoj dierewnie. Zbomik Naucznych Statii, wypusk 4. Knuba MNS Ukrainy, Kijów, 41-49; Kuriata Z.. 2003. Stan infrastruktury technicznej a rozwój zagospodarowania przestrzennego obszarów .] wiejskich. Inżynieria Rolnicza, 11, Polskie Towarzystwo Inżynierii Rolniczej, Warszawa, nr 3(45), 321-331.

Można tu przywołać opracowania m.in.: Borcz Z., 1990. Budownictwo zagrodowe. Wydawnictwo Akademii Rolniczej we Wrocławiu, Wrocław; Niedżwiecka-Filipiak I., Borcz Z., 1997, Zastosowanie niekonwencjonalnych źródeł energii we wsiach dolnośląskich. Konferencja naukowa Ja- i frastruktura Techniczna Nauka-Praktyce." Osieczany, Zeszyty Naukowe, 153-160; Niedżwiecka-Filipiak 1., 1998. Zmiany w zagospodarowaniu przestrzennym wybranych wsi Dolnego Śląska na przestrzeni XIX i XX wieku. Zeszyty Naukowe AR we Wrocławiu, Wrocław, nr 338,207-217; Niedżwiecka-Filipiak 1., 1999. Wpł)w architektury obiektów nierolniczych na kształtowanie krajobrazu wsi (maszynopis rozprawy doktorskiej). Wydział Architektury Politechniki Wrocławskiej; Borcz Z., 2000. Infrastruktura terenów wiejskich. Wydawnictwo Akademii Rolniczej we Wrocb- ■ wiu, Wrocław; Borcz Z., 2003. Architektura wsi. Wydawnictwo Akademii Rolniczej we Wrocławiu, Wrocław; Kuriata Z., 1996. Stan infrastruktury I technicznej i społecznej terenów wiejskich Doliny Baryczy na przykładzie wybranych wsi. Materiały konferencyjne Akademii Rolniczej w Krakowie. Kraków; Kuriata Z., 1999. Droga jako element wpływający na układ przestrzenny wsi. Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej w Krakowie, Kb- i ków, nr 350; Kuriata Z.. 2000. Wysypisko odpadów komunalnych w planie gminy, 2000. Zeszyty Naukowe AR Kraków, Kraków, nr 72; Kuriata Z, | 2001. Wpływ elementów infrastruktury technicznej na możliwości wyznaczania nowych terenów budowlanych. Inżynieria Rolnicza, Warsaawa, ar 8,373-382.

Zob. m.in. Borcz Z., Niedżwiecka-Filipiak 1., 1995. Budynki wiejskich szkół na Dolnym Śląsku od polony XIX wieku. Teka Komisji Architektur) i Urbanistyki, T. XXVU, 43-49; Borcz Z., Niedżwiecka-Filipiak 1., 1997a. Sytuowanie budynków szkolnych w osiedlach wiejskich na przestrzeń XIX i XX wieku. Zeszyty Naukowe AR we Wrocławiu, nr 312,409-417.

Zob. m.in. Niedżwiecka-Filipiak L, 2000. Obiekt)’ infrastruktury technicznej w krajobrazie wiejskim Dolnego Śląska. Przegląd Techniki Rolniczej i Leśnej, nr 2/2000,23-25.

Zob. m.in. Borcz Z.. Niedżwiecka-Filipiak!., 1997b. Woda jako element krajobrazu wiejskiego, formy dziewiętnastowieczne i obecne. [»:] W* jako czynnik warunkujący wielofunkcyjny i zrównoważony rozwój wsi i rolnictwa. Wydawnictwo 1MUZ, Falenty, 171-176; Niedżwiecka-FilipakL 2001. Ranga wody w krajobrazie wsi. Architektura Krajobrazu, nr 2-3/2001,47-51.

Zob. m.in. Borcz Z.. Kuriata Z., 2000. Stodoły jako rezerwy obiektów budowlanych w rolnictwie. Przegląd Techniki Rolniczej i Leśnej nr li® Warszawa; Kuriata Z.. 1997. Charakterystyka budownictwa mieszkaniowego «> zagrodzie sudeckiej. Zeszyty Naukowe AR we Wrocławiu. Wy nieria Środowiska IX, Wrocław; Kuriata Z., 2004. Rola założenia folwarcznego w kształtowaniu krajobrazu wsi na przykładzie Bugaja Swe?' województwo opolskie. Krajobraz i ogród wiejski. Wydawnictwo KUL, Lublin. 109-116; Potyrala J„ 2001. Adaptacja budynków zagrodowjffe dla potrzeb agroturystyki (maszynopis rozprawy doktorskiej). Wydział Inżynierii Kształtowania Środowiska i Geodezji Akademii Rolnie*) * Wrocławiu.