335
1. Ziemniak
_ I ce przeciętnie w dziesięcioleciu występują dwa lata o bardzo małej su-W j rok bądź dwa o dużej. Jednocześnie niemal w każdym sezonie wystę-n^ótkie, około dwutygodniowe, okresy posuszne. Straty plonów ziemniaka Jjf K ce z niedoboru wody sięgają około 20%. tir
>jie mniej ważnym czynnikiem jak temperatura czy opady jest rodzaj gleby i jej
bflość w składniki pokarmowe. Ziemniak pobiera składniki z gleby od chwili gorzenia pierwszych korzeni, pomimo że ma znaczne zapasy substancji odżywczych w bulwie. W pełni wegetacji system korzeniowy ziemniaka nie sięga głębo-I0 Również stolony i bulwy do dalszego rozwoju potrzebują swobodnego dostępu powietrza. Dlatego ziemniak wymaga gleby niezbyt zwięzłej, pulchnej, przepuszczalnej, zapewniającej dobre przewietrzanie. Najbardziej przydatne pod uprawę tej rośliny są gleby średnio zwięzłe, o składzie piasków gliniastych mocnych. Ziemniak w porównaniu z innymi roślinami jest mniej wrażliwy na odczyn gleby. Optymalne pH gleby wynosi 5,5-6,5. Gdy pH gleby spada poniżej 5, może nastąpić zahamowanie wzrostu i zmniejszenie plonu. Odczyn obojętny i alkaliczny (pH powyżej 6,5) jest niekorzystny, gdyż sprzyja porażeniu bulw parchem zwykłym, co powoduje obniżenie plonu i pogorszenie jego jakości.
Ziemniak nie jest rośliną gleb bardzo lekkich, ale na glebach lżejszych (piasek słabo gliniasty, piasek gliniasty lekki) nie zawsze plonuje gorzej. Zależy to głównie od warunków wilgotnościowych. Gdy suma opadów od czerwca do sierpnia wynosi 150-250 mm, ziemniak plonuje obficie i znacznie lepiej aniżeli większość roślin uprawnych. Tak więc uprawa ziemniaka na glebach lekkich nie jest równoznaczna z niższym poziomem plonów, tym bardziej że istnieje wiele sposobów, aby zwiększyć plony, m.in. przez właściwy dobór odmian i prawidłową agrotechnikę. Jednak częste okresowe niedobory opadów w warunkach gleb lżejszych przyczyniają się do dużych wahań w zbieranych plonach.
Gleby ciężkie, bardzo zwięzłe, zimne i podmokłe nie nadają się do uprawy ziemniaka. Ogrzewają się one wiosną powoli, opóźniają wzrost i dojrzewanie roślin, sprzyjają wyradzaniu i gniciu, bulwy ulegają zniekształceniu i nadmiernemu rozrostowi oraz pogarsza się ich jakość. Gleby cięższe, a jeszcze bardziej kamieniste, nastręczają też wielu problemów z uprawą i zbiorem, zwłaszcza gdy ilość opadów jest duża.