DSCF5625

1.7. Kierunki hodowli odmian

Zadaniem hodowców jest stale dostarczenie nowych odmian dostosowanych do różnych warunków uprawy i potrzeb rynku.

Odmiana ziemniaka w znaczeniu botanicznym jest klonem, czyli zbiorem osobników powstałych przez wegetatywne rozmnożenie jednej rośliny - siewki wyrosłej z nasienia. Inaczej - to niepowtarzalna konfiguracja genów, corocznie odtwarzana] w wyniku rozmnażania wegetatywnego. Hodowla nowych odmian ziemniaka jest długotrwała (10-12 lat), kosztowna i pracochłonna.

Głównym celem hodowli ziemniaka po 11 wojnie światowej było uzyskanie odmian jadalnych i skrobiowych. Duże znaczenie gospodarcze miał tzw. ziemniak ogólno-użytkowy oraz ziemniak paszowy. Po przemianach ustrojowych zmiany w użytkowaniu ziemniaka są już zauważalne na rynku. Traci znaczenie ziemniak skrobiowy przeznaczany na paszę i przetwarzany w gorzelnictwie, a wzrasta zapotrzebowanie na dobrej jakości ziemniaka jadalnego do bezpośredniego spożycia oraz na frytki i chipsy. 1 Obecnie w Polsce dominują trzy zasadnicze kierunki hodowli ziemniaka: jadalny na bezpośrednie spożycie, skrobiowy oraz przydatny do przetwórstwa na produkty uszlachetnione (frytki, chipsy, kostka garmażeryjna itd.).

Każdemu z tych kierunków przypisano odpowiednie cechy jakości, odporności i właściwości ogólnogospodarczych (tab. 1.5).

W warunkach Polski wstępna ocena postępu w hodowli, której celem są pożądane cechy jakościowe ziemniaka, jest możliwa na etapie doświadczeń wstępnych, tzn. w 7-9 roku cyklu hodowlanego. Cechy jakościowe oznaczają wiele właściwości zewnętrznych i wewnętrznych bulw. Wymienić tu należy: typ kształtu, regularność zarysu kształtu, gęstość i głębokość oczek, barwa i wygląd skórki, barwa miąższu, jednorodność miąższu, wady miąższu (twarde środki, pustowatość, rdzawa plamistość), nieciemnienie miąższu surowego i po ugotowaniu, smakowitość, tyf użytkowo-konsumpcyjny, zawartość skrobi, zawartość cukrów redukujących i za wartość glikoalkaloidów. Cechy negatywne, takie jak: wady miąższu, głębokie oczka czy ciemnienie miąższu po ugotowaniu, były od dawna uwzględniane pod czas selekcji materiałów hodowlanych. Zmieniło się podejście do typu kształti bulwy. Poprzednio preferowano w hodowli odmiany okrągłe lub okrągłoowaloe których bulwy były mniej narażone na uszkodzenia podczas mechanicznego zbiorp Ponieważ wzrosło zapotrzebowanie przetwórstwa na odmiany do produkcji frytek i podobnie jak w Europie Zachodniej, zmieniły się upodobania konsumentów, IB miany o podłużnym lub podłużnoowalnym kształcie bulw cieszą się coraz więk szym zainteresowaniem.

W przyszłości przede wszystkim będą selekcjonowane formy o skórce jasną gładkiej, z płytkimi oczkami i wyrównanymi bulwami. Cechy te zapewniają afl cyjność towaru w handlu hurtowym i detalicznym.