M. Kaunowska-Zoun
mc
Dalsza ewolucja mechanizacji zbioru korzeni, zwłaszcza na plantacjach dużych, 9 idzie w kierunku uzyskania ogławiaczy korzeni ścinających główkę korzerya z liśćmi i w mniejszym stopniu kaleczących korzenie. Aby zmniejszyć liczbę ciągni- | ków pracujących przy zbiorze, w rozwiązaniach konstrukcyjnych w krajach zachodnich przewiduje się kombajny nie tylko ogławiające, ale równocześnie wyorywujące i | ładujące korzenie do zbiorników. Są to kombajny sześciorzędowe, wydajne i bardzo I kosztowne. Najczęściej jednak stosowanymi maszynami są rozdzielnie pracujące ogławiacze, wyorywacze i ładowacze korzeni (trzy- lub sześciorzędowe) oraz koro*; bajny jednorzędowe i dwurzędowe ładujące zarówno liście, jak i korzenie do zbiorników i zsypujące je w określonych miejscach na polu.
Ważne jest, aby korzenie po ogłowieniu nie pozostawały w ziemi, tracą one bowiem wartość technologiczną (szybko zmniejsza się zawartość cukru i zwiększa zawartość składników mineralnych utrudniających krystalizację sacharozy w procesie przerobu w cukrowni).
SM
v a®
Bli
1.9. Produkcja nasienna
Cykl produkcji materiału siewnego buraka cukrowego trwa dwa lata. W pierwszym roku uzyskuje się korzenie sadzonek, a w drugim — nasiona. Korzenie sadzonek wyprodukowane w pierwszym roku wegetacji wykopuje się jesienią i przechowuje w kopcach.
W Polsce stosuje się dwufazową metodę produkcji materiału siewnego buraków. Metoda jednofazowa jest w naszym kraju znana od dawna, jednak dotychczas niewyodrębniono mikrorejonów niezawodnego zimowania sadzonek. Nie ma ona znaczenia gospodarczego i może być traktowana jako dodatkowa możliwość pro- j dukcji nasion.
Prawie cała produkcja materiału siewnego buraka odbywa się obecnie w sektorze prywatnym. Ze względu na uprawę w różnorodnych warunkach glebowych, klimatycznych i agrotechnicznych uzyskuje się materiał siewny o zróżnicowanych parametrach jakości. Toteż w przyszłości przewiduje się skoncentrowanie produkcji materiału siewnego buraka na większych plantacjach i zapewnienie wyższego stopnia mechanizacji uprawy, aby zwiększyć jednorodność materiału siewnego, j
Otrzymane sadzonki buraka nasiennego różnią się od przemysłowego przede wszystkim wielkością korzenia. Za najlepsze sadzonki w warunkach Polski uważa się korzenie o masie 150-450 g (Siwicki, Jassem). Ważne jest, aby przed wysadzeniem sadzonki były dosortowane pod względem wielkości. Z sadzonek o różnej masie wyrastają rośliny różniące się pokrojem i wielkością części nadziemnej oraz fazami i rytmem rozwojowym. Materiał siewny (kłębki) pochodzący z sadzonek dużych i małych różni się wielkością oraz zdolnością i energią kiełkowania. Z sa-