4 pary mięsni; 3 pary mię*n« podskryrydłowych i I purę mivAni sylamych. Wszystkie mięśnie pixlskrzydłowc su mięśimuni |>rojl ' |i|cytTii skrzydła Mięsień aksylamy powoduje skliitlniuc skney^jj. i dział* antugonistyc/nic di' mięśni ptulskrzydłowych. Pndatkiiw* doiłłifeowr połrednle mięśnie lotu tworzy Rnipa mięśni p!euro-atcm«lnyot)*
poiroitnv tcigo-plcumlnych i Imcznycii intcrsegmentii Inych. Wzmacniają „n^
szkielet lub decyduji) o jego elastyczności. Rytmiczne podnoM>c nic i opadanie tergitu. powodowane pnictt silnych mięśni tulowi,, przebiegu grzbicto-br/usznym. wprawia w ruch skrzydła dziułuj., cc na zasadzie dźwigni dwurnmicnnej. w której |£Óraa część pleury. tu służy jako punkt podparcia. Zmiany połoZenin płytki grzbietowej w stosunku do płytek bocznych powodują. Ze ruch skrzydeł odhyw, się po określonym, skomplikowanym lorze. Skrzydło owada zatacza >v czasie ruchu wydłużoną, nieregularną ósemkę, zmieniając jedno, czcśnic kąt nachylenia. Dzięki współpracy całego aparatu mięśni możliwe jest nic tylko poderwanie ciała do lotu. ale także sprawne przemieszczanie się we wszystkich kierunkach, mlęinte trzewiowe Mięśnie trzewiowe owadów tworzą pasma podłużnych lub
okrężnych mięśni otaczających narządy wewnętrzne. Odpowiadają one za ruchy pcrystaltyczne jelita, ułatwiające wymieszanie treści pokarmowej z enzymami, trawienie i macerację cząstek pokarmu. Mięśnie trzewiowe jelita przedniego i środkowego obsługuje stomntogastryczny układ nerwowy. Niektóre z nich są mięśniami miogenicznymi i nie są unerwione. Włókna tych mięśni są krótkie i cienkie ( I 5 gm średnicy) oraz odwrotnie niZ mięśnie szkieletowe i lotu są jednojądrowc. Charakterystyczną cechą jest znaczna długość sarkomerów <7--l<) gin), związana z powolnym ich kurczeniem. Włókienka miozyny są otoczone nawet przez I O 12 włókienek aktyny. Między włóknami tych mięśni występują nieliczne i małe mitochondria. a retikuluni sarkopla/matyczne jest słabo wykształcone.
Mięśnie, z których zbudowane jest serce, są także miogcniczne. a ich praca odbywa się pod kontrolą neurohormonów. Ich sarkomę-ry są krótkie, ze strefą anizotropową o długości I .8 pm» z niewidocznym paskiem H i krótką strefą izotropową. Występują tu małe, ale liczne mitochondria i liczne trachcole. co wskazuje nu ich duże zapotrzebowanie energetyczne.
U owadów spotykamy także dobrze rozwinięte mięśnie skrzyd-laste. Są to wiązki cienkich mięśni podtrzymujących serce. Włókna
•h *<l m/gal«7unw i o /mienMI -*u*nW * * 20 •jrB 1
‘V diunie isrfcomery /c utrelą ■ni/oenp0*1' około S ^ lun * "r ;;; „„mchondria Są nieliczne, » rctikulum ftarkoplazmałyczne »csi ^ rozwinięte, co dowodzi niewielkiej uklyenoW mctaHolurz-podobnie jak inne mięśnie irzcwiowc i *erce, mięfcnir skrzyaHn lc w) mięśniami powoli kurc/Jtcymi 'ic
3.3. Jama ciała
przepona fcmiiui
zatoka etatOMreaM Wda okołotnewoiwa zatoka okokan w nowi
U owadów występuje mieszana jama ciała mi.xat «-/. powstała / połączenia się pierwotnej jamy (schizacaf) / Jamą wiiwnąl. <■/•»-ma). Część naczyniowa jest ograniczona i większość stanowią zatoki. W obrębie odwłoka jama ciała podzielona jest przez dwie przepony: grzbietową (diaphragma dorsails ) i brzuszną (diaphragma yentraUs) na trzy części (ryc. 31). Po stronic grzbietowe) mieści się maln zatoka okolosercowa (pcricardium). poniżej mej rozległa zatoka okołotrzewiowa (.sinus porisiisceralis ) i od strony brzusznej zatoka okolonerwowa (.sinus perineurali.s). W zatoce okoloscrco-wej znajduje się serce, w ok o łotrze w i owej przewód pokarmowy i narządy rozrodcze, u w okołonerwowej brzuszny łańcuszek nerwowy. Przepony nie izolują całkowicie zatok, tak że możliwy jest między nimi przepływ hemolimfy.
■ Ryc. 29.
Rozmieszczenie narja^dów
wewnętrznych w ode
owada IwgWebera. 1933).
1 — przepona grzbietowa,
2 - bemocyry. 3 — jelito środkowe. 4 — enocyty.
5 — warstwa ścienna caka tłuszczowego, €> — komorki perikardialne. 7 — zatoka okołonerwowa. 8 — zatoka okołotrzewiowa.
9 — łańcuszek brzuszny
10 — naczynie grzbietowe
11 — przepona brzuszna, 12-warstwa trzewiowa ciała tłuszczowego, i.3 — taka akołosercowa