DSCF6682

Ryć. 53. Un*» widelnicy Perlą ip. (_PI

t woreczkami skrzydłowymi    °^w«r„

Ryc. 54. Poczwarka chruścika; na podał. Sicinmann i Zombori 1984

Ryt. 55. Pośnieżek Bonus hyemalis (Mecopiera), A - samiec, B - samica; na podsl. Razowski 1987, zmienione

IBM

4. Klucze do oznaczania

«<7) Palczaste lub krzaczaste skrzelotchawki umieszczone tylko na tułowiu lub kortcu odwłoka. Niekiedy Ich brak. Dwie nici odwłokowe (cercf), Wierzchołek stóp z dwoma pazurkami. U larw starszych stadiów wyraźne dwie pary boczne

skierowanych woreczków skrzydłowych (rys. 53)....................................

................................................................widelnice Plecoptera (larwy)

9(6) Przydatki odwłokowe w kształcie pary Jednolitych, przeważnie mocnych cęgów. Żyją na lądzie...............................................skorki Dermaptera (larwy)

10(5). Przydatki odwłokowe krótkie, członowane lub jednolite, nie nitkowate. Jeżeli długie i członowane, to gatunki żyjące na lądzie.................................U

11(12) Boki odwłoka z kępkami palczastych skrzelotchawek. Pływają w wodzie (rys. 54)............................................chruściki Trichoptera (poczwarki)

12(11) Skrzelotchawek brak.........................................................................

13(14) Przedplećze bardzo szerokie, tarczowate, przykrywa od góry głowę. Wierzchołek odwłoka z parą członowanych palczastych wyrostków (cerci). Żyją na lądzie......................................hełmce (karaczany) Blattoptera

14(13) Przedplećze węższe, jeżeli tarczowate, to wierzchołek odwłoka bez wyrostków .....................................................................................................15

15(16) Przednie odnóża chwytne, z mocnymi kolcami i z wydłużonym udem i golenią, w pozycji spoczynkowej charakterystycznie złożone. Przedplećze wielokrotnie dłuższe od głowy.................................modliszki Mantoptera (larwy)

16(15) Przednie odnóża innego typu, jeżeli chwytne (z kolcami), to przedplećze zaledwie nieco dłuższe od głowy.......................................................17

17(18) Tylne odnóża skoczne, z udami wyraźnie rozszerzonymi u nasady, w spoczynku z charakterystycznie uniesionym ku górze stawem kolanowym. Jeżeli tylne odnóża innego typu, to pierwsza para kończyn mocno rozszerzona, grzebna (turkuć podjadek Gryilptalpa gryllótalpa L.). tyją na lądzie, niekiedy w ziemnych norkach (świerszcze)...................prostoskizydle Orthoptera

18(17) Tylne odnóża innego typu. Ich uda mniej więcej równowąskfe lub rozszerzone w części dystalnęj..........................................................................19

19(26) Aparat gębowy gryzący, niekiedy o słabo dostrzegalnych szczegółach budowy

........................................................20

20(21) Głowa wyciągnięta w charakterystyczny, ku dołowi skierowany wyrostek, w kształcie dzioba, na którego końcu umieszczony jest aparat gębowy. Skrzydła łuskowate, uniesione ku górze i na wierzchołku hakowato zagięte (rys. 55) .............................wojslłkf Mecoptera (pośnieźek Boreus sp. - samce)

22

21(20) Na brzusznej stronie głowy brak wyrostka w kształcie dzioba