DSCF6807

r'*n, ■

[Projektując Regent Street w Londynie, w latach 1812-1827. John '' /e_Cj Nash początkowo zamiarze! stworzyć reprezentacyjną arterię na wzór współczesnych mu rozwiązać paryskich, jednak sytuacja urbanistyczna nie pozwoliła na przeprowadzenie jednej prostej osi całego geometrycznie rozplanowanego założenia. W trakcie realizacji przyjął więc rozwiązanie ..malownicze", w którym neoklasyczna architektura powiązana jest z nieregularnie biegnącą ulicą i zielenią parków, co widać na planie (poniżej) i czego znakomitym przykładem jest ukazany na zdjęciu budynek przy Regent Street (po prawej u dołu).

Cyfry na przedstawionym planie całego założenia oznaczają:

1 - Regent s Park, 2 - Langham Place. 3 - Regent Street. 4 - Plcadilly Circus. 5 - Waterloo Place, 6 - St. James Park.]

lii

<te

K

Jry

si.

6):

go

bv

ae

ie

sl

i

9

onoawMPp

Architektura Ledoux i Boullee to nie tylko proste spiętrzenie brył. Niesie ona przesłanie oświeceniowej wiary w uniwersalną naukę i kulturę, jest klasycznym przykładem osiemnastowiecznej architecture parlante - architektury mówiącej, z jej charakterystyczną retoryką i dyda-ktycznością. Świadczą o tym preferencje w doborze tematów przez rewolucyjnych architektów; muzea, biblioteki, mauzolea, wielkie nekropolie, miejskie mury i umocnienia, świątynie i budynki więzienne — to lekcja wartości wyidealizowanej antycznej cywilizacji udzielona tej, która ma nadejść.

Jeśli nawet większość projektów obu wizjonerów nie nadawała się do realizacji, to jednak wywarły one wpływ na innych architektów przesuwając punkt ciężkości z czysto stylistycznej gry porządkami na problem przestrzeni i bryły. Widać to między innymi w twórczości Jacquesa Gondoina (1737-1818), autora Ecole de Medicine, w budynku paryskiej Giełdy (1808) Alexandre’a-Theodore’a Brongniarta czy w potężnym założeniu Luku Triumfalnego (po 1806) Jacąuesa-Franęois Chalgrina (1739-1811).

Monumentalizm tej architektury wyrażał już późną fazę francuskiego klasycyzmu, zwaną stylem cesarstwa lub empire. Kierunek ten, związany z panowaniem Napoleona