Opór skrawania nie jest równomierny. Przy ścinaniu nóż najpierw się ugina, a następnie wraca do pierwotnego położenia. Wskutek tego w czasie pracy narzędzie drga i powierzchnia obrobiona nie jest gładka (rys. 138).
Podczas skrawania wytwarza się ciepło, przede wszystkim wskutek tarcia narzędzia o materiał. Aby zmniejszyć tarcie, ostrze skrawające kształtuje się w taki sposób, że styka się ono z obrabianym przedmiotem tylko na małej powierzchni. W celu inten-
$iła
pOSuńCna
Rys. 139. Siły działające na nóż tokarski podczas jego pracy
sywnego odprowadzania ciepła z narzędzia i obrabianego przedmiotu stosuje się ciecze chłodzące. Podczas skrawania na nóż działa od strony materiału i od strony wióra nacisk, który przeciwstawia się skrawaniu (rys. 139).
Nacisk ten wynika z działania trzech sił: siły skrawania, siły ° porowej i posuwu. Największa jest siła skrawania, która zależy oc v.ar ości obiabianego materiału, od rozmiarów skrawanego wióra, kształtu noża i metody chłodzenia.
widowni??0 Ta Z?leŻy °d szybkości skrawania oraz od pra-szvbkości skJt ° ^ lll 1 zamocowania. Nie zawsze zwiększenie
**«» ■» mm ***** noża. Prak-
«i«a .wtoM, PTOk*rASblk3Ci *mm*‘ ? "T
no.ść o 10% (dla stali) ni,. 1,25 a’ co zw>?ksza wydaj-
przy małych szybkościach Zgrub"e °dby"'a **
kroju wióra. Podczas «)•„! ■ ania' a za to przy dużym prze-
skrawania i mały wiór nalezy stosować dużą szybkość
Praktyczna szybkość skrawania jest to której nóż pracuje bez ostrzenia w przecie, on SZybkosi’ Prz-V czenia ..wskazują, że przy jednakowym polfprzekrT^-I^^' sza głębokość i niniejszy posuw zapewniać ? ■ , °JU W10ra Wlęk" niż mniejsza głębokość i większy posuw (rys^HO).^ trnla* ”°ża
Rys. 140. Pole przekroju wióra
Ze zwiększeniem głębokości skrawania wiór styka się na coraz większej długości z powierzchnią tnącą, a więc ciepło je>i 1*-I J odprowadzane od noża do obrabianego przedmiotu. Gianiczi.a do puszczalna temperatura pracy wynosi: dla noży zt. sta iw ęt, o wych 200-:-240°C, ze stali szybkotnących 5004-600 C, a dla noz>
z nakładkami z węglików spiekanych do 800-C.
Duży wpływ na trwałość noża ma sposob jego chłodzenia. Sto-
W obróbce zgrubnej stosuje się ciecze o w a*1 4 ; j •
m,roślinne . dopływać W
własności smarujące. Ciecz eh ^ żnie pompa zębata, obficie, w związku z czym tł°cz- J‘‘ £ . jako środki chłodzące
Do stali konstrukcyjnych stosuje się j
emulsje lub olej rzepakowy.
Materiały narzędziowe
Materiał do wyrobu ostrzy dostateczną twardość (większą
narzędzi skrawających musi mieć niż materiał skrawany) oraz od-
107