DSCN1700

Ltnomctodologia 49

Wesołowski W , 1995. Procesy Uasotwóreze ^lv teoretycznej perspektywie |w:] Ludzie i insi) iucje Stawanie się ładu s/ndecznega Pamiętnik LX Ogólnopolskiego Zjazdu Socjologicznego. t. l.Wyd UMCS. l ublin.

czemc tzw. grup clhosowych, czyli gmp nastawionych na realizację wartości moralnych (zob. [T. Szawiel 1982)). Dążenie do tego. by żyć zgodnie z uznawanymi wartościami. może stać się celem ruchu społecznego. W Polsce przed 1980 r. wyróżnić można kilka tego typu grup ethosowych-ugrupowania niezależnej opozycji demokratycznej. grupy działające przy' Kościele katolickim oraz grupy kontrkulturowe zainspirowane przez rewolucję obyczajową 1968 r. na Zachodzie.

Ethos oznacza także całokształt norm uznawanych i przyswojonych w danej zbiorowości. Normy te nie zawsze muszą być przez jej członków w pełni uśw iadamiane; istotne jest. że są one przestrzegane w realizowanych zachowaniach. Systematyzacja bądź kodyfikacja uznawanych norm i tkwiących u ich podstaw wartości sprzyja trwałości danego ethosu. Pozwala to bowiem na łatwiejsze dostrzeżenie wszelkich jego naruszeń i - co się z tym w iążc - uruchomienie mechanizmów kontroli społecznej, przywracających stan zbliżony do początkowego (o ile jest to możliw e).

Włodzimierz Wesołow-ski (1995, s. 303] przez ethos rozumie typowe dla jakiejś zbiorowości wzory i normy zachowali. F.thosy to normy i wytwarzane przez nie realne zachowania. podejmowane w ramach danej zbiorowości jako ..najlepsze”, a nawet ..obowiązkowe”. Formowanie się ethosu jest procesem długotrwałym, często wielopokoleniowym; nie zawsze jednak dochodzi do pełnej kry stalizacji ethosu

Terminy ..ethos" i ..habitus" traktuje się niekiedy jako synonimy; nic wydaje się to właściwe, gdyż pomija się wówczas element idealistycznie zorientowanych dążeń zawarty w pojęciu ethosu. Termin ..ethos” (z gr. zwyczaj, obyczaj) zastępowany jest w pisowni dosyć czysto przez „etos”. Drugi z tych terminów może być mylący, gdyż ma on odmienną etymologię (gr. etos- rok). (A.S.)

Zob. habitus, kontrola społeczna, kultura, normy społeczne, styl życia, wartość

Literatura;

, u.

War^zJa! ^ ^ ***' ^k*^,tury' ^PWN'

Sumnc, W.G.. 1995. Kawał" sposoby pas,,, polarna u pomadzie Studium socjologicz-^neg° ^:n<*Keniu f/raklyk życia codziennego "lamer, zwyczajów. obyczajów oraz keniek-sow moralnych. Wyd. Nauk PWN. Warszawa - zaw ici T.. 1982. Struktura społeczna t postaur a grupy ethosowe. ..Studia Socjologiczne" nr 1-2,

F.tnomctodologia (gr. ethnos - lud. logos - nauka), kierunek tzw. socjologii życia codziennego zmierzający do wykrycia zasad, którymi posługują się ludzie w konstruowaniu i podtrzymywaniu przyjętej wizji rzeczywistości. Zgodnie z etymologią, kierunek ten jest nauką o metodach stosowanych przez ludzi w celu utrzymania własnych przekonali na temat istniejącego porządku społecznego. Założenia dotyczące określonego typu porządku tkw ią u podstaw wszelkich aktów społecznego komunikowania. a zwłaszcza interakcji, chociaż poszczególne jednostki nic są tego świadome (traktowane są one bowiem jako coś oczywistego i samo przez się zrozumiałego).

Ujawnianie milcząco przy jętych założeń i przekonań uznawanych za oczywiste następuje w przypadku wystąpienia zakłóceń w normalnym przebiegu interakcji Do zakłóceń tych dochodzi, gdy zachowanie partnera opiera się na odmiennej „samo przez się zrozumiałej” perspektywie l tego względu ctnomctodologowie szeroko stosują tzw eksperyment przerywania, który polega na świadomym zakłóceniu normalnej interakcji. Jeśli zakwestionowaniu ulegną przyjmowane na zasadzie zdroworozsądkowej pewne przekonania lub oczekiwania partnera interakcji, to wówczas stają się wyraźnie