totem ekspertem, lecz..."), uwierzytelnienie l,.nie jestem uprzedzony, lecz...”), licencja na grzech (..wiem. że to wbrew zasadzie, lecz. "), wspieranie poznawcze (.ja wiem. f£ w brzmi szaleńczo, lecz..."), apel o zawieszenie sądu (..nie chcę cię zdenerwować mówiąc to. lecz...’) E. Hałas 1987J. Stosowanie tego typu zwrotów przeciwdziała nic tylko zerwaniu interakcji, ale także zapobiega niepożądanej typifikacji (mają one nie dopuścić do tego. aby partner uznał mówiącego za osobę niemądrą, uprzedzoną, nieodpowiedzialną itp.).
Interakcje rozpatrywane są często jako swoisty proces negocjacji, w którym obie strony usiłują dojść do wy pracowania wspólnej definicji sytuacji. Każdy z partnerów przyjmuje milcząco szereg założeń na temat partnera i sytuacji. Założenia te stanowią tzw. nienegocjowalne tło i uznawane są za oczywiste. Jeśli w interakcji pojawiają się zakłócenia, to wówczas nieodzowne okazuje się uzgodnienie tych „samo przez się zrozumiałych" perspektyw. Jedną z form negocjacji jest „wypytywanie” zmierza się tutaj do rekonstrukcji faktów (np. w sądach, urzędach, szkolnictwie). Ta strona, która w negocjacjach udziela odpowiedzi na zadawane pytania, ma zazwyczaj większy wpływ na ukształtowanie się definicji syiua-cji. Jeśli jednak stawiane pytania są bardziej konkretne (szczegółowe), to większa jest kontrola pytającego nad powstającą definicją sytuacji Przyjęta w wyniku negocjacji definicja sytuacji staje się podstawą dalach działań (decyzji). Niektóre interakcje zmierzają do ustalenia, czy daną sytuację należy zaliczyć do „normalnych" lub „nienormalnych". W przypadku uznania sytuacji za nienormalną podejmowane są nadzwyczajne procedury postępowania. Usta-lono (Joan Emerson), żc tym trudniej wynegocjować normalność sytuacji: I) im har* d/icj uczestnicy są przepełnieni emocjami, im bardziej złożone działanie wymagane Jest w przypadku przyjęcia „normalności . J im mniej drastyczne działania wymagane ^ dzięki przyjęciu niezwykłości sytuacji.
Interes 71
doświadczeni sa u barda9
zwvkł[*i’* ^ narzucaniu definicji .jiie-
ściachJ7)11UaCJ‘ W P^nych okoliczno-
U2nam“ *» .Jiitnor-ma ną w porównan.u do obrońców ,*».
malnosci sytuacji [E. Hahs 1987] Ogólnie siwtmlać. żc partnerzy kierają się tu posadą pragmatycznej użyteczności.
Interakcjonizm symboliczny oprócz negocjacji bada także inne typy interakcji, takie jak usprawiedliwienia, tłumaczenia (a także sposoby unikania tłumaczeń). Czołowymi przedstawicielami tego kierunku są Herbert Blumer (sformułował nazwę kierunku oraz jego podstawowe założenia teoretyczne). Ralph 11. Turner. Anzelm Strauss, Arnold M. Rosc. Timotsu Shibutani. Joan Emerson. (A.S.)
Zob definicja sytuacji, interakcja, socjologia z>-cia codziennego, stosunek społeczny
Literatura.'
I lałaś L., 1^87. Społeczny bmtekst:noszeń m teorii symbolicznego mtcnikcjonizmu. R\V KIT. Lublin.
Interes, stan lub sytuacja przynosząca korzyść jednostce, grupie lub społeczeństwu. Kategoria interesu może być ujmowana subiektywnie (psychologicznie) i obiektywnie. W ujęciu subiektywnym interes jest uświadamianym sobie i pożądanym przez podmiot stanem rzeczy, będącym zazwyczaj głównym motywem podejmowanych działań W ujęciu obiektywnym interes określany jest niezależnie od stanu pr/eko-nań podmiotu, gdy/ może on mc uświada-miąć sobie własnych interesów lub oceniać je niewłaściwie. ..Ta koncepcja ( możliwość działania opiekuńczego bez P>* 0 /danie, a nawet wbrew wol. tych.
* których