DSCN1739

i, f*mji>kUiwanl# odlewów

Uj

Spośród staliw węglowych najchętniej atestuje się staliwa średnia. m względu na optymalna skojarzenie właściwości mauiutnfeiiyui, !^w.^B|°wb logicznych Wzrost zawartości węgla zwiększa eo prawda tajność ni , ii⁸®' eześnle zwiększa skłonność do tworzenia jamy skurezowej, nówadr ^B8i wzrost naprężeń wlasHynli i pęknięć na gorąco, a także segregaeji, 1'odni,    *"

wadą staliwa niskowęglowego jest wysoka temperatura topnienia i ^Wft z nią struktura Włdmanslitlena, która można usunąć przez wvżar?ani» ^Ba malfzujące,    ^nt,f"

Staliwo niskowęglowe jest używane na niezbyt obeiążone lub obui*» udarowo części maszyn, korpusy silników eleklryeznyeh, zderzaki ood ^ gdy ze staliwa średniowęglowego wykonuje się odlewy elementów silnie eiążenyeli, jak np kola wagonów, skrzynie rozrządu, korpusy p,#, Stali wysokowęglowe o największej wytrzymałości na rozeiąganie i twardośel _B|,'t° do odlewania części bardzo silnie obeiążonyeh, od których wymaga au dodatkowo odporności na ścieranie, np, kola zębate napędów walcowniczych^ O ile staliwo nisko- i średniowęglowe poddaje się zwykle normalizowaniu i odprężaniu, o tyle staliwo wysokowęglowe zaleca się stosować w stanie ulepszonym cieplnie, Niekiedy drobne części ze stali niskowęglowej wykonane metodą odlewania precyzyjnego (np, elementy broni) newęgla się celem umożliwienia późniejszego utwardzenia powierzchniowego,

dilidiż. Staliwo stopowe

Większość gatunków staliwa stopowego (z wyjątkiem odpornych na ścieranie l narzędziowych) to staliwo średniowęglowe o zawartości 0,2-r-0,4% C, Taka zawartość węgla jest podyktowana optymalnymi własnościami odlewniczymi oraz najbardziej korzystnym stosunkiem RJR* Odlewy zwykle normalizuje się lub ulepsza cieplnie w eelu uzyskania odpowiedniej wytrzymałości przy całkiem niezłej ciągliwośei i odporności na obciążenia cykliczne i dynamiczne, Zawartość pierwiastków stopowych w staliwie konstrukcyjnym na ogól nie przekracza 5%, a wynika to z faktu, że ich celem — podobnie jak w stalach jest ogólne polepszenie własności mechanicznych, Do najczęściej stosowanych pierwiastków należą! Mn (^1%), SI (&0,8%), Ni (^0,1%), Cu (ż»0,f%), Cr (s*Ó,2S%), Mo (>0,i%), V (g*0,0ó%) i W (>0,05%). Przy większej zawartości pierwiastków stopowych (>S%) mamy do czynienia ze staliwami wysokostopowymi, w których dodatki służą do polepszenia określonych własności, np, odporności na korozję (patrz p, 3,1,3,1),

Pierwiastki stopowe oddziałują na mikrostrukturę staliwa identycznie Jak w stalach, jednak w przypadku staliwa należy uwzględnić ich wpływ na właściwości technologiczne (odlewnicze), zwłaszcza przy większej zawartości, i tak: Mh = zapewnia dobrą lejność, lecz zwiększa skurcz odlewniczy, Si obniża temperaturę odlewania, ale powoduje gęstoplynność ciekłego stopu i porowatość odlewu, Chrom, podobnie Jak Si, przyczynia się do zwiększenia gęsloplyHnośei staliwa I wrażliwości na wtrącenia niemetaliczne, które są