DSCN1746

Kultura

^{kulw) pi,,n}‘

adx.wa.ia sanowią in.cgraN cz^c

wyodrębnia się często pos/czc-*^0,Ka*ISO Fa/ę ,.„aj-

_miSoroUna|^|Q37l

-^aStsęS

^S^anowistojcfl wyrtóue »,d«cz-« „ prc7cn.owa.cj definicji kuliurj Kio-sktwsktcj Ujęcie szersze przyjmuje P. So-rokin Twierdzi on, że wytw orem kultury jest nawet odcisk stopy człow lęka na piasku Pojęcie kultury utożsamiane jest niekiedy- z terminem „cywilizacja" (por. definicja E. Tykwa). Szczególnie wyraźnie jest to w idoczne w socjologii francuskiej, gdzie termin cńihsanon odpowiada znaczeniowo pojęciu kultmy. W socjologii współczesnej pojęciom tym przy pisywane jest jednak odmienne znaczenie. Roben Mclver do cywilizacji zalicza działalność ludzką o charakterze utylitarnym, urządzenia materialne, organizację techniczną, ekonomiczną, polityczną Kultura natomiast odnosi się do systemów wartości, wierzeń, ideologii, sztuki. Cywilizacja to zbiór środków, kultura to zbiór celów . Według Alfreda Webera kultura zakłada działalność bezinteresowną: zaczyna się tam. gd/ic ustają biologiczne potrzeby Przeprowadzenie ścisłej linii demar-kacyjncj między tymi dwoma obszarami zjawisk jest jednak trudne. Niektóre elementy (np naukę) można zaliczać do obu wyodrębnionych w ten sposób dziedzin Inny sposób odróżnienia cywilizacji od kuJtuy dotyczy ujęć diachronicznych. W’ ewo-

Liczne kontrowersje t_Co. luje również problem rclacii!l^>C^ v a społeczeństwem. Punktem wszyscy akceptują. j_{esl te/} ^ J

kultury bez społeczeństwa

odwrotne bywa juz kwestio^¹*^ Kroebcr jako przy kład wskazuj- ** '^Ki stwo owadów). Społeczeństwo! mogą być utożsamiane. Kultura jest często jako dziedzina cmer^*⁹* znaczająca się swoistymi Na tej podstawie wskazuje się miotową autonomię nauk o kuli- - ^ {A.L. Kroebcr 1989. s. 256]).    ^

Badanie związków między dwonu gralnymi elementami kultury’ tj mi (znaczeniami) oraz działaniami nymi. prowadzi bardzo często do swos^ determinizrau kulturowego. Ludzkie zaiwania wy znaczane są przez kontekst k.-,. rowy, w obrębie którego występują. Pri. stawiciclc paradygmatu interprctacy neę wskazują, zc proces ten ma bardziej zfcjć-ny charakter. Nie są to relacje wyłazi jednokierunkowe i ściśle delcrministyc.te Jednostka w wy niku interpretowania i nieustannego definiowania sytuacji modytMęc oddziaływania, które do niej docierają (zw [F.. Hałas 1987]).

Przez kulturę rozumie się niekiedy .całość stylów ży cia rozmaitych grup ludzkc. stosunków w tych grupach i postaw ń członków, a także uznawane przez mc ws-tości. przekonania, normy i sposoby fruwania świata'* ]B. Berger 1994. s. 15] Tep? typu definicja opisowo-wyliczająca po*»* la na szczegółowe badanie typu kultury raczej subkultury) występującego w zbiorowości spoiecznej. Umożliwia f^yMVX’ _

- jak wskazuje Daud Matza odróm^* ..kultury formalnej" i ..podziemnej l’¹^ sza odnosi się do wartości i norm ofoj uznaw anych w obrębie jakiejś zbioro^^ takich, które „wypada" deklarować natomiast dotyczy norm i wartości nie realizowanych, niezgodnych ⁷ °^Kljj ⁿ>’ⁿ'*i • przebiegającymi w ukrw-¹ * pierwsza koncentruje się wokół ódróc*