Kultura 95
j^sadmezy. P^dnitt sZT"™'" stanow>
108,1 kultury. Ą Ki , 'nUJCSo'vania socjo-wskazuje. zc ,,dvh' ^Tka Il9g|. 351 się odnosić do kultun^°^jf kuItur> miała musiałaby stanowić nadh,!^ pojęteL lnnych specjalnsch d^asd°'W
l Critical ne\tew vj - -......
„,1. Pcabody Muscum, Cambndgc. Mass
n.ch gratyfikacji- planowania, ciągłości re-rutyny, przewidywalności, koncentracji sobie, opanowaniu emocji, indywidualnej wiaOgodnośc,‘ kontroli nad sytuacjami społecznymi i rezerwie w stosunku do rozbitych codziennych okoliczności. Druga gładzie nacisk na hedonizm. spontaniczność autoekspresję, poszukiwanie nowych doświadczeń, podniecenie, agresywność ról meskich, beztroskę, łatwy kontakt z innymi jn>.” [K. Frieske 1987. s. 115]. Obie te kultury występują równolegle.
'Leon Dyczewski [1993, s. 36] odróżnia kuiTun? w ujęciu antropologicznym („wszystko. co człowiek czym i i w czym się wyraża jako człowiek, jest kulturą") od kultury w ujęciu socjologicznym, lub inaczej (za A. KJoskowską), kultury w ujęciu dystry-butywnym W tym drugim typie ujęć wy odrębnia się poszczególne kultury i uwaga badacza koncentruje się na ich cechach swoistych, odróżniających jedną kulturę od innej (np. kulturę polską od niemieckiej). L. Dyczewski wskazuje, że kultura w ujęciu dystiybutywnym może być rozumiana na trzy sposoby: I) jako zbiór oryginalnych elementów (podejście typowe dla etnografii): 2) jako system elementów i ich powiązań bada się głównie procesy integrowania różnych elementów w harmonijną całość; 3) jako system znaczeń (semantyczne rozumienie kultury) wychodzi się z założenia. że tym samym elementom w różnych kulturach może być nadawany odmienny sens, dlatego najistotniejsze jest badanie znaczeń przypisywanych poszczególnym elementom kultury przez jej członków.
2. Ujęcie wąskie - kultura rozumiana jest jako kultura ducha (cultura aninti). W jej zakres wchodzą m.in. takie dziedziny, jak filozofia, religia, nauka, sztuka. Proces komunikowania, będący immnnentną częścią każdej z tych dziedzin, zakłada umiejętność posługiwania się znakami oraz symbolami. /■ tego względu kultura w wąskim rozumiemy ujmowana jest często w kategoriach semiotycznej koncepcji kultury (gr. scmcion Znak) Kultura to „kompleks znaczeń p<»-
lub musiałaby ńozn«a/ S,0CJ0l°8ii (-) /
mu. ogólna teoria sr *1 SOCj0,°8^ P° pro-
a socJol»S" kullury jest badanie -uCTesuuciua w kulturze" Poszukuje się /a-leznosc między zróżnicowaniem społecznym a odmiennym typem aktywności kulturowej. (A.S.)
Zob. cywilizacja, dorobek kulturowy, dziedzictwo kulturowe, kompetencja kulturowa, kultura masowa, podkultura, potrzeba, styl życia, sytua-cjoni/m. szok kulturowy, wartość. zasada ekonomii wysiłku.
Literatura.
Berger IV. 1994. lVprowadxnie [w ] Kultura przedsiębiorczości. pod red. B Berger. Oficyna 1 iteratów „Rój". Warszawa Czarnowski S., 1956. Studia z historii i kultury |w:j tego?. Dzielą, l I, PWN. Warszawa. Dyczewski I.. 1993. Kultura polska w procesu przemian, IN KUL, Lublin I ricskc K. 1987. Teoretyczne opcje socjologii problemów społecznych |w:| Socjologia 1*0-blentów społecznych Teorta 1 rzeczywistość. praca zbiorowa. Ossolineum. W rocław I lałaś I.. 1987. Społeczny Kontekst znaczeń w teo-
rii sy mbolicznego mterahcjontmu, I n KU .
Lublin. ,
Kłoskowska A.. 1980. Kultura masona krytyka t obrona. PWN. Warszaw*
Kłoskowska A . 1981. Socjologia kultury. PW N.
Knłcba A i . 1989. Istota kultury. PWN, War-
.. '"'.'‘‘a i Kluckhohn C.. 1952, Cultunt