DSC07267

Wstęp

Gromadzony przez wiele lal prac geologiczno-poszukiwawczych materiał geologiczny z obszaru przedgórza Karpat, wykorzystywany jest w górnictwie naftowym na bieżąco do odtwarzania budowy geologicznej tego obszaru i określania jego perspektywiczno-ści. Opracowywane są projekty badań geologicznych i syntetyczne opracowania regionalno-zlożowe, służące do lepszego rozpoznania budowy geologicznej i określenia koncepcji prac poszukiwawczych. Materiał geologiczny znajduje się w archiwach instytucji oraz przedsiębiorstw przemysłu naftowego i jest dostępny głównie dla geologów naftowych. Wyniki geologiczne wierceń stanowią bogaty zbiór informacji o olbrzymim znaczeniu naukowym, przedstawiającym dużą wartość dla regionalnego rozpoznania budowy geologicznej tego obszaru. Wyniki te są zresztą wykorzystywane i przetwarzane nie tylko przez geologów górnictwa naftowego, ale również przez specjalistów z innych instytucji naukowych.

Autor obecnej pracy opublikował dotychczas kompleksową budowę geologiczną rejonu Sędziszów Mlp. - Rzeszów [49] i Pilzno - Dębica - Sędziszów Młp. [50]. Obecna praca obejmuje rejon między Krakowem a Pilznem - stanowiący zachodnie przedłużenie opracowanego poprzednio obszaru. W niniejszej pracy zastosowano te same kryteria podziału stratygraficznego. Autor opiera się głównie na własnych opisach rdzeni wiertniczych, umożliwiających - na obszarze przedgórza Karpat - ujednolicenie korelacji litostra-tygraficznych osadów poszczególnych systemów geologicznych. Praca ma charakter syntetyczny i ujmujący poszczególne zagadnienia w sposób zgeneralizo-wany. Ze względu na szeroką problematykę, nie może ona zawierać wszystkich szczegółów i wyników przeprowadzonych badań. Dotyczy to szczególnie informacji obejmujących opisy litologiczne i wielu specjalistycznych badań np. mikro i makrofauny, petrografii, sedymentacji, oceny wyników geofizyki otworowej, właściwości zbiornikowych skał i innych. Dane te są zawarte w teczkach otworów i archiwalnych opracowaniach syntetycznych.

Dla powiązania danych geologicznych opracowanego poprzednio obszaru (Sędziszów - Pilzno) z przedstawionym w niniejszej pracy rejonem (Kraków - Pilzno), w części wschodniej map niniejszej publikacji zaznaczono niektóre odwierty, przedstawione w zachodniej części poprzednio opracowanego obszaru. W niektórych przypadkach nowe materiały geologiczne mogły spowodować wprowadzenie pewnych zmian w interpretacji map w stosunku do przedstawionych wcześniej.

Ze względu na szeroką tematykę stratygraficzną, opis budowy geologicznej rozdzielono na dwie części, na część 1 omawiającą utwory prekambru i pale-ozoiku (bez permu) oraz część II - utwory mezozoiku (łącznie z osadami permu).

Do każdej części oddzielnie zamieszczono spis literatury odnoszącej się do przedstawionego tematu. W części II powołano się również na niektóre pozycje literatury i rysunki zamieszczone w części l.

Prekambr

Utwory prekambryjskie występujące w strefie między Krakowem a Pilznem zbudowane są z dwóch różnych kompleksów skalnych. Charakteryzują one dwa różne regiony występujące po obu stronach strefy uskokowej Lubliniec - Kraków - Rajbrot (rysunek 1); region południowo-zachodni - odpowiadający masywowi górnośląskiemu i region północno-wschodni -masywowi małopolskiemu.

Masyw górnośląski. Utwory prekambryjskie masywu górnośląskiego zbudowane są ze skał metamorficznych. Są to hipki krystaliczne, gnejsy, granitoidy metamorficzne i metasomatyczne. W jednym przypadku stwierdzono również głębinowe skały magmowe. Utwory krystaliczne znane są głównie z wierceń z obszaru położonego na zachód od Krakowa. Na opracowanym obszarze skały metamorficzne występują w skonsolidowanym podłożu horstu rzeszotarskiego (rysunek 1). Najprawdopodobniej utwory to występują również w podłożu kambru dolnego dalej w kierunku SE od horstu rzeszotarskiego (Dobczyce - Rajbrot) i dalej w tym kierunku - przypuszczalnym przedłużeniu masywu górnośląskiego (rysunek 2). W tym ostatnim rejonie utwory prekambryjskie nie zostały dotychczas odkryte, gdyż odwierty ukończyły wiercenie w utworach kambru (Rajbrot I i 2), dewonu (Tarnawa 1. Żegocina 1) i karhonu dolnego lub penno-triasu (Liplns 2, Dobczyce 2).

108

nr 5/2006