DSCN1854

202 TtN

wy

ten

czące

wisk nadprzyrodzonych iip

T

Tabu. kulturowo ustanowiony zakaz ykonywania pewnych czynnoscr /ak« *n dotyczyć może spożywania określonych potraw, stykania się z określonymi przedmiotami, używania pewnych nazw. przebywania w określonych miejscach, i a-bu to*również przedmiot, którego ten żaka? dotvczy — rzecz, osoba, zwierzę. I cr-min ..t3bu” został przejęty od ludów Polinezji [J. Mai$onneuvc 1995. s. 24].

Podstawową funkcją tabu jest ustanowienie rozdziału między sferą sacrum a pro-fanum, między „czystym” i „nieczystym" Przestrzeganie pewnych zakazów, wyznaczonych granic staje się podstawą porządku społecznego Raymond Finh interpretuje tabu jako mechanizm kontroli społecznej. Mary Douglas [1966] bada sposoby wykorzystania tabu jako społecznie ustanowionego wyznacznika tworzącego i podtrzymującego społeczne klasyfikacje.

James Gcorge Frazcr [1971. s. 247-315] ukazując ró2nc rodzaje tabu wymienia: czynności tabu (np. zakaz współżycia sek-«włncgo między bliskimi krewnymi i niektórymi obcymi - czyli tabu kazirodztwa, zakaz spożywania pewnych potraw), tabu dotyczące osób (obcych, przywódców, ko-

uS₁H^^{Za5,C mcnslruac}jⁱ ' Hogu. zwłok), ^pCWnyeh Podmiotów om/

T ^,m,ona-^{nazwiska ró}^>«-h

!T"Sf^{b<>6ńw, w,ll,am li}

sSSSSSr**

^^Cl °P^f6cz aspektu

utylitarnego, zawierają w sobie zofię społeczną lub aspekty misn.^T¹^ ją za zadanie eliminowanie i lępi_Cn-^{c 1} ***»■ nych zachowań, które mogą być _s * ***•

dla grupy; taki charakter mają żaka*⁰?** kwestii płci, własności _Wo,;

Osoby naruszające tabu dokonu-machu na pewien naturalny porządek * matywny, uznawany za coś oczvw '^f w obrębie danej zbiorowości T_{0 XK}^° oczywistości powoduje, ze członków*; zbiorowości mają zazwy czaj duże trudni ci w racjonalnym uzasadnianiu zasadni przestrzegania przyjętych zakazów Kr? sztof Kiciński [1998, s. 25] wyróżnia na «-podstawie „orientację tabuistyczne ^ jedną z orientacji moralnych

Jako rodzaj tabu w nasze;, LL-traktować można tematy, których naie-unikać w czasie konwersacji W kodekach dobrych manier wskazuje się np nas:c?.. >. ce tematy, których nie powinno sie r szać: zarobki, niepowodzenia osobiste intymne szczegóły własnego życia, opowie* w złym guście, świńskie dowcipy, r • kwestie religijne, kontrowersyjne icrrr. polityczne lub obyczajowe [Pora-JrA 1999, s. 49]. Ponadto należy unikać mów o chorobach, pytań o wiek. p>'-' o pracę (gdyż sugeruje to interesowni dlaczego ktoś jest samotny , dlaczego • posiada dzieci. Tak zwaną polityczna poprawność zaliczyć można również do chowan typu tabuistycznego

Agresywna reklama przełamała nie^ tematy tabu występujące w naszym ^ czcństwic - np publiczne mówienie o •

czach czy sprawach wywołujących wość (np podpaski higieniczne. " ^

Z utrzymaniem świc/cgo oddechu) ^{! N}■

Zob kontrola społeczna, obyczaj

Literaturo    ^

Douglas M., 1966. Purtty and Dang*' *

■nd Regon Paul. London    \tr

Knwcr J.Q.. |97l. Złota gał#.«    ¹¹

sza wa