badanych bądź które zaspokajała „by"• Wartość to także ..ogólne kn ^n. IU podstawie którego jednostki ba-J
W
uznaje różne obiekt) jako godne pOA. oceny*[L. Dyczewski 1993. s. 1041 i ten sposób rozumiane wartości określane j4 niekiedy jako ..wartości życiowe *. mogą hC one utożsamiane z aspiracjami (7.ob [A Sułek 1989]) lub postawami życiowym, |5_ Nowak 1989, s. 97]. Kdmund Wnuk-lipiński [1996. s. 257] przedstaw ia podobną definicję, przez wartości rozumiejąc ..ugruntowane w tradycji kulturowej pożądane stany bycia społecznego jednostek, grup i ca-łwh społeczności”. Jan Szczepański [1970. i 97-98] wartość definiuje jako ..dowolny przedmiot materialny lub idealny, idee lub nstytucję. przedmiot rzeczywisty lub wyima-gmoway, w stosunku do którego jednostki .Uub zbiorowości przyjmują postawę szacunku, przypisują mu ważną rolę w swoim żyda i dążenie do jego osiągnięcia odczuwają •iko przymus”.
Wartości stanowią podstawowy regulator działań społecznych. W weberów skim modelu działań celowo-racjonalnych warto-Ki rozstrzygają o przyjętym kierunku ak-tywaości podmiotu i sposobach realizacji ^tranego celu. Talcott Parsons podkreśla. * orientacja wobec wartości jest podsuwo-elementem działań społecznych Po* rolę pełnią wartości w koncepcji I lo-0*a Znanieckiego. Wartości przejawiają * formie wysuwanych celów działania n<XTn społecznych, czyli reguł okre-dopuszczalne sposoby osiagama .^jych celów. U podstaw tego ro/n*/ 2*^** inny podział - dosyć często sto-" a mianowicie rozróżnienie fr*rernenlalnc80 1 celów eg* ’ obserwuje się tendencję do Pr/L
wartości instrumentalnych w ^ fcih|ł°,COn,*a*0 stanowiC jedynie sf'"^ ^«acji jakiegoś celu. stopniowo s«.'ic SlWumi celem podjętego działam-' to. traktowane jaki. chaiakif współczesnej kultury. wsK. * swoich pismach Simone Wei
•rtok 219
^Mecz* „
wartości zakSJ^^>xhpS^
s«? okreilona h * to,
*ać Htoznajakonmi, , 1 ^0v,c trakto-n«J) hierarch12J^.^ J**i <uprWtZ0.
doczne jea ^ wi.
się. żc założenie „ hiemhiS zwłaszcza wsz>akicti Janotów!
&J***JeS' “k’łn"OT ta-c mało realistycznym. Niektóre pożądane wyiosci
są trudno porów nywalne i me jest możliwe wyznaczenie ścisłego szeregu preferencyjnego. Podmiot może sam sobie nie uświadamiać ważności niektóiych wartości Działanie jest często pierwotne w stosunku do refleksji dotyczącej tego działania niejednokrotnie aktor dopiero w wyniku podjętych działań uświadamia sobie umawanc przez siebie wartości. Występować może znacząca różnica między wartościami deklarowanymi a realizowanymi. I po»yz-szvch względów wydaje się. »
.,^1 posługiwanie się terminem -sy*^
wiem om mi*-
powiązania między ^ nłC przesą
du działaniami a wartościom a ^
dając naW^P^^rtWrskh-dowvcl> oraz po«^. hiaachiocj' -
czyitnika
Cji <* **'