12
Liczby zespolone
W tych wzorach S jest jedną z liczb zespolonych spełniających warunek d3 = A = Ir3—dac. Dla równania kwadratowego a* — s +1 =0 mamy A = —3 = (v/3i) . Zatem
*. = —5—. « = —2—•
II sposób. Wyrażenie z3 - z + I przekształcamy do postaci kanonicznej, a następnie zapisujemy jako różnicę kwadratów otrzymując
d) Niech 1 = z + iy, gdzie x,y € R- Wtedy dla I / 1 mamy
= -1 <=> z +1 = —* + 1 <=> (z + 1) + iy = (—z + 1) -I- iy.
Porównując części rzeczywiste i urojone obu stron tego równania, otrzymamy układ równać - '©*r-.
fz + 1 | -*+l,
Rozwiązaniem tego ułdadu równań są pary x = 0, y 6 R. Zatem rozwiązaniem równania = -1 są liczby zespolone postaci z = iy, gdzie y 6 R. Oczywiście liczby te spełniają warunek 1 \A fi
•) Niech z = z + iy, gdzie z,y € R. Wtedy
(z + Zj+i (z - 2) = ((z + iy) + (z - iy)|+i [(z + iy) - (z - iy)) = 2z+i-2iy = 2(z- y).
Porównując części rzeczywiste i urojone obu stron równania (z + z) -I-1 (z — z) = 2t — 6, otrzymamy układ równań
f2(z-y) = -8,
Jest to układ sprzeczny, zatem rozważane równanie nie ma rozwiązań, f) Przekształcamy rozważane równanie do postaci
(i-3+l)z=5 + i.
Stad wynika, że
5 4-i = (5 + i)(-2-») —0 — 7t -2 + i = (-2 + i)(—2 - i) 5
6
g) Dl* 1 i - -i oraz z / - -i rozważane równanie jest równoważne równaniu (1 - 3i)(5 - 2łz) = (3z + 2Q(2< - 3).
Przykłady
13
■15.
731'
Starł wynika, że a wi ęc
5 - 2f*— I5f - 6z = 6ii - Oz -.( - Oi,
—(—2f - 6 - 6i + 9) = (-5 + IM - 4 - fii).
Zatem
—9 + 9i _ (—9 + 9f)(3 + 8r) -0D-45£ 00
3 — Si (3-8i)(3 + 8i) 73 “ 73
h*) W rozwiązaniu wykorzystamy wzór
(a -I- b)* = a* + 4a36 + 8a262 + 4aó3 + 6\
gdzie a.beC. Równanie z4 — 4iz3 - 6z2 -Mis + 1 = 0 jest zatem równoważne równaniu (iz + l)4 = 0. Stąd >i+l=0, czyli z = i.
• Przykład 1.4
Na płaszczyźnie zespolonej narysować zbiory liczb z spełniających podane warunki:
a) Tm [(1 -Ir 2i) z — 3i| < 0; b) Re (z — i)2 > 0; c) z2 = 2Re (iz); d) Re (z3) > Im (z3).
Rozwiązanie
a) Niech z = x + iy, gdzie z, y £ R, będzie dowolną liczbą zespoloną. Wówczas
Im [(I + 2i)z - 3i| < 0 <=> Im [(1 + 2i)(z + iy) - 3i) < 0
<=> Im [(x - 2y) + (2x + y-3)i| < 0 <=> 2* +1 - 3 < 0 <=* y < -2*+ 3.
Poszukiwany zbiór jest pólplaszczyzną otwartą, bez prostej y = -2x+3 (zobacz rysunek).
b) Niech z = i + iy, gdzie x,y € R, będzie dowolną liczbą zespoloną Wówczas Re (z — i)2 J 0 <=> Re [(i + iy — i)2] $ 0 <=> Re (i + i(y -1)|2 5 0
<=> Rc {a2 - (y — l)2 + 2x(y — l)i] > 0«=>z2 - (y - I)2 ? 0 <=> x2 5 (y - l)2 «=» |x| ? |y -1|.
Poszukiwany zbiór jest sumą dwóch obszarów kątowych ograniczonych prostymi y = l-z, y = I + x, łącznie z tymi prostymi (zobacz rysunek).