DSCN3874

> pomocnicze urządzenie rozruchowe.

Schemat dwuiskrowego iskrownika z wirującym układem magnesów stałych pokazano na rysunku 107. Pierścieniowy magnes stały 13 z nabiegunnika-12, wirując powoduje zmianę kierunku przepływu strumienia magnetycznego w nabiegu^ 12 i rdzeniu 5. Zmienny strumień magnetyczny wywołuje w pierwotnym uzwojeniu 4 rdzeń: prąd o niskim napięciu. Zmienny prąd powstający w pierwotnym uzwojeniu 4 wywołuje w uzwojeniu wtórnym 3 prąd o wysokim napięciu.

Rys. 107. Schemat Iskrownika z wirującym magnesem stałym

1 — włącznik iskrownika. 2—kondensator. 3 — uzwojenie wtórne transformatora. 4 — uzwojenie pierwotne transformatora. 5—rdzeń transformatora. 6—końcówka napędu iskrownika, 7 — tarcza automatu przyspieszenia zapłonu. 8—ciężarki, 9—sprężyna plaska. 10—zabierak. 11 — nabiegunniki stojanu. 12-nakładki magnetyczne. 13—pierścień wirującego magnesu. 14—przekładnia iskrownika. 15 — wałek rozdzielacza. 16—przerywacz. 17—krzywka przerywacza, 18—pierścień rozdzielacza. 19 —robocze elektrody pierścienia rozdzielacza, 20—elektroda palca rozdzielacza. 21—palec rozdzielacza. 22— świeca zapłonowa

Oba uzwojenia wraz z rdzeniem tworzą transformator, który wytwarza prąd o napięciu kilkunastu tysięcy woltów. W obwód niskiego napięcia jest włączony przerywacz 16. Przekładnia zębata 14 jest dobrana w ten sposób, aby rozwarcie przerywacza następowało wtedy, gdy siła elektromagnetyczna (sem) w uzwojeniu pierwotnym osiąga maksymalną wartość. Przerwa w przepływie prądu w uzwojeniu niskiego napięcia powoduje powstanie w uzwojeniu wtórnym prądu o wysokim napięciu, który poprzez rozdzielacz 18 płynie do świecy zapłonowej 22, w której powstaje iskra elektryczna, powodująca zapłon. Wirujący zespół magnesów stałych jest napędzany odpowiednią końcówką 6 skrzyni napędów przez autom* przyspieszenia zapłonu. Automat ten składa się z tarczy 7, na której są umieszczone ciężąri®

Strona 116

Zespoły j J apedoyje

8. utrzymywane w położeniu początkowym za pomocą sprężyn 9. W czasie pracy silnika z małą prędkością obrotową zapłon jest opóźniony, co ułatwia rozruch silnika, po zwiększeniu się prędkości obrotowej do około 900 obr/min, ciężarki 8 odchylają się pod wpływem sił bezwładności, przestawiając oś iskrownika o określony kąt w stosunku do osi tarczy automatu 7, powodując wyprzedzenie zapłonu w stosunku do kąta obrotu wału korbowego. Dalsze zwiększenie prędkości obrotowej powoduje większe odchylenie ciężarków i dalszą zmianą położenia kątowego osi iskrownika wzglądem osi tarczki automatu. Kondensator 2 ustawiony równolegle z przerywaczem przeciwdziała iskrzeniu na stykach przerywacza. Wyłącznik Iskrowników 1 .wyłącza" iskrownik w ten, sposób, ze zwiera na krótko pierwotne uzwojenie z masą silnika. Obracanie osi iskrownika powoduje wprawdzie powstanie prądu w uzwojeniu pierwotnym, lecz na skutek stałego zwarcia powstający w uzwojeniu wtórnym prąd nie osiąga napięcia potrzebnego do powstania iskry w elektrodach świec zapłonowych.

Na rysunku 108 pokazano uproszczony schemat iskrownika z nieruchomym magnesem stałym i nieruchomym uzwojeniu. Na wałku 12 iskrownika jest osadzona kotwica 7, która obracając się powoduje zmianę kierunku przepływu strumienia

Rys.108. Schemat Iskrownika o

nieruchomym magnesie I

nieruchomym uzwojeniu 1,6—magnesy stale, 2,11 — nabiegunniki, 3 — rdzeń układu pracującego z przerywaczem nr 1,10—rdzeń układu pracującego z przerywaczem nr 2, 4 i 9- uzwojenie wtórne, 6 i 8— uzwojenie

pierwotne, 7 — wirnik (wirująca kotwica), 12— wałek iskrownika

magnetycznego w prawym i lewym rdzeniu. W tego typu iskrowniku czteroiskrowym w czasie jednego obrotu kotwicy 7 następuje czterokrotna zmiana kierunku przepływu strumienia magnetycznego. Ponieważ iskrownik ten ma dwa rdzenie, dwa uzwojenia pierwotne i dwa wtórne, współpracuje on z dwoma przerywaczami i dwoma rozdzielaczami. Dlatego często jest nazywany iskrownikiem zdwojonym albo bliźniaczym. W silnikach lotniczych obowiązuje zasada zdwajania układu zapłonowego: dwie świece zapłonowe w każdym cylindrze i dwa iskrowniki. Iskrownik bliźniaczy może zastąpić dwa iskrowniki pojedyncze, gdyż ma dwa niezależne obwody elektryczne. W niektórych iskrownikach zamiast regulatora wyprzedzenia

Strona 117