DSC65

alit jest bardzo miękki, a jago wytrzymałość |«st bliska zeru może s#? tworzyć przy krzapotęou cieczy ko piątkowy na skutek przemiany eutsktoidałnej austenitu lufo w wyniku rozpadu cementytu w ź»h»w

polm chnika Klmunok. Transpoit POZNAŃSKA

Studia stacjonarne I niestacjonarne

TORIU^^^Mloznawstwo z obróbką cieplna białym poddanym długo; .• romd wyżarzaniu w temp, nieznacznie niższej od solidusu. W stopach eutektycznych grafit wyd/iel,i się z cieczy w postaci drobnych płatków w eutektyce grafitowej Gut-, płatki grafitu pierwotnego wydzielają się w czasie krzepnięcia żeliw nadeutektycznych

Żeliwa szare mogą cechować się strukturą osnowy: ferrytyczną, ferrytyczno - perlityczną oraz perlityczną. W strukturze żeliwa szarego - poza osnową metaliczną - występuje również grafit płatkowy, steadyt (eulektyka fosforowa) oraz wtrącenia niemetaliczne.

W zależności od struktury osnowy żeliwo sferoidalne może być ferrytyczne, ferrytyczno-perlityczne łub perlityczne. Osnową może być też bainit lub martenzyt odpuszczony, uzyskiwany po dodatkowej obróbce cieplnej. Żeliwo sferoidalne krzepnie zwykle, jako perlityczne lub ferrytyczno-perfityczne Jeśli dobór składu chemicznego żeliwa i sposobu chłodzenia nie zapewnia uzyskania osnowy ferrytycznej bezpośrednio po odlewaniu, żeliwo można poddać dodatkowemu wyżarzaniu Po nagrzaniu do ok 850 - 920°C zachodzi przemiana perlitu w ausenit, który po ochłodzeniu do temperatury poniżej eulektoidalnej, zwykle 720-800°C, podczas wygrzewania przez ok.10 h przemienia się w ferryt i grafit Żeliwa sferoidalne są stosowane między innymi na wały korbowe, koła zębate, walce, pierścienie tłokowe, rury.

Pomiary twardości metodą Yickersa

Statyczne metody pomiaru twardości polegają na wciskaniu wgłębnika w badany matenał poza granicę sprężystości, do spowodowania odkształceń trwałych. Przy zastosowaniu tych metod twardość można określić, jako miarę odporności materiału na odkształcenia trwałe, powstające w wyniku wciskania wgłębnika.

W metodzie Vickersa obowiązuje ta sama zasada, co w metodzie Brineila, jednak istotną różnicą jest kształt wgłębnika - ostrosłup o podstawie czworoboku foremnego, o kącie wewnętrznym między ścianami wynoszącym 136°. Wartość twardości w tej metodzie jest wyznaczana, jako stosunek siły obciążającej wglębnik do pola powierzchni odcisku o kształcie rombu. Podczas dokonywania pomiaru bardzo ważne jest dobranie obciążenia wgłębnika, w zakresie od 0, 1 do 1 (kG) - stosowane przy pomiarach mikrotwardości, i do 120 kG - dla makrotwardości. Odczytując z twardościomierza przekątną odcisku (mm), w oparciu o nią z tabel odczytuje się wartość HV.

Szczegóły dotyczące pomiarów twardości można znaleźć w PN-EN ISO 6507-1 .Pomiar twardości sposobem Vicker$a. Metodyka badań", którą załączono do instrukcji

LITERATURA

1.    Barbacki A, (red.), Metaloznawstwo dla mechaników, Skrypt uczelniany. Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej 1995

2.    Dobrzański L, A.: Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. WNT, Warszawa 2002 3 Przybyłowicz K.: Metaloznawstwo.

4.    Praca zbiorowa Metaloznawstwo dla mechaników Skrypt PP

5.    PN-EN ISO 6507-1 Pomiar twardości sposobem Vieker$a. Metodyka badań