DSC36

CharakttrystYfca nntssn^ abwraBtt TUm ~*~ Mita 95

Ważna z punktu widzenia identyfikacji zespołu jest również erupa roślin okrąjkowych z klasy Trifolio-Grmnictca, jak kokotMczka mml (Polygonatum odoratum), traganek szerokolistny (Astragałms *łwyp*rttas\ koniczyna dwu-kłosowa (Tnfolium ałpestre), bodziszek caerwmiy (CTl i iiimn sangułneum). przytulia pospolita (Gałium mołlugo). klmopodram poepoBte (Ginapodium yulgare), groszek czerniejący (Lathyrus riger). pajęcznica    (Arttheri-

cum ramosum), gorysz siny (Peucedanum cennria\ przytulia właściwa ■ (GaliHm verum) czy lebiodka pospolita (Origanmm raJgarek- Liczne: gatunki zbiorowisk bezleśnych pozwalają na odróżnienie dąbrów świetlistych od zbliżonych do nich grądów wysokich (związek Carpadfm bctulf} i borów mieszanych (związek Dicrcmo-Pinion). Trudne może bvć wydzielenie dąbrów uproszczonych przez wprowadzenie do drzewostanu sosny (jzw. pinetyzacja) od borów mieszanych, zwłaszcza subborealnych (zespół Serrando-Pinetuni).

1 Wiele gatunków lasów liściastych (klasa Quereo-Fagetea\ w tym ciepłolubnych dąbrów, i lasów iglastych (klasa Vaccinio-Piceeiea) występuje w obu tych fitocenozach, dlatego w identyfikacji tego zbiorowiska należy uwzględniać i/ościowość roślin.

Uboższe siedliskowo, świetliste lasy grądowe (związek Carpmion betuli) stanowiły niegdyś atrakcyjne tereny pastwiskowe. Intensywny wypas zwierząt był powodem zniszczenia naturalnego odnowienia drzew liściastych. Powodowało to wzrost dopływu światła do dna lasu i sprzyjało rozwojowi gatunków światłolubnych, w tym licznych z grupy charakterystycznych dla rzędu Quercetalia pubescentis. W wielu przypadkach na siedliskach gradów wykształciły się świetliste dąbrowy (Sokołowski 1980). Zaniechanie w ostatnim półwieczu wypasu spowodowało dość gwałtowny rozwój odnowienia drzew liściastych, w szczególności grabu zwyczajnego (Carpinus bendus). Taki proces, zwany „grądowieniem”, prowadzi do wy kształcenia się cienistego okapu drzew i towarzyszy temu zanikanie gatunków helio- i termofilnych w runie (Jakubowska-Gabara 1993, 2000).

Przydatność płatów opisywanego zespołu dla leśnictwa jest średnia. Produkcja drewna jest tu stosunkowo mała, z wyjątkiem sosny, która osiąga duże przyrosty. Możliwa jest w tym zbiorowisku uprawa roślin leczniczy ch. Przydatność tych fitocenoz dla rekreacji jest za to bardzo duża. ze względu na znaczną odporność dna lasu na użytkowanie, zupełny brak ograniczeń odzwie-rzęcych oraz niezwykłą atrakcyjność estetyczną. Większość vyystępujących tu roślin zielnych cechuje się bowiem wysokimi walorami zdobniczy mi.

H wieiu wcześniejszych opracowaniach fitosocjologicznych uwzględniany był w tym związku zespól ciepłolubnych zarośli leszczy nowych - Peucedano cervariae-Coryletum Kozł. 1925 em. Medw.-Kom. 1952. Zbiorowisko to