DSC918

_rii choć on ........ „oglądów na temat religu do systemy

T niktem włączania swo ^ _praktyk terapeutycznych N_le ^ - ^Jen _{h czy} inspirowanych    _{6w (X}j budowania systemów b,

,eologiczⁿy^c    _{k tc0}logów t ‘^_udoWskiejpsychoanalizy.Nieoczt

wstrzymało _{n Cmcntń}wrel.g' _/róznlCOwana grupa specjalistów.

dących mieś    freud oraz ■    _ teoretycznych i praktyce klin,,

kiwanie zaten . _osiągni«ć ^wp. . _c,_cmentem procesu scku\ary«_c„ korzystajmy ^ _iylk0 analityk⁰¹¹; _f __A„_xlc\r\rh *tnl sic świruw.*-

religijna wymaga uzasadnienia" (1988: 525-6). Kryiy_C/_nc glądy Freuda dotyczące relipii stały się więc nieodłączną    ' i-k

o sekularyzacji, choć on sam bezpośrednio me brał w nich uds,^ ^dy'^k,,'r leż zwolennikiem włączania swoich poglądów na temat rclign _l|(' ° ^N,e byt

tcologiczn    insnirowanych religią praktyk terapeutvczn °*^yMen^>w

..... -    ^N* Pi,

kiwanie zatem *«"• •    . _lf>_ć w pracach teorctycznycn » praKiycc k

korzystających z jego osu* ^ _a,_c j elementem procesu scku|_ary«_C)i cznej. stali się me tylK    ,.,_dów freudowskich stał się świadcctw_cm

Sam fakt podtrzymywać ^ _ionlie psychologii ogólnej Freud propo-upadku lub trwania rehgi • _k(óre ^woli ujawnić napięcia i konfl,kt_y nowal takie ujęcie funkcji^ ^ _Rcligia, _jako jeden z neurotycznych obecne w nieśwtadomos j _{dzy <wiado}mą, nieświadomą sferą umy.

efektów ubocznych konin    _Freuda ponieważ dostarczała istotnych

słu. budziła duże M***¹*® _{reakcjj na kon}nikt psychologiczny oraz spostrzeżeń na temat typ ^y _ulecza,_ności nerwic. Poszukiwanie głębokich

warunków uleczalnośc. luD    _nerwic religijnych, jest podstawą _psy.

konniktów, mających wic    _e: _służącej wzmacnianiu osobowości

choanalitycznej metody terapeuty

i prawie zdrowa P⁵^" ^gudoWskiej zajmuje się religią w kulturze Trzeci poziom analizy    _{a że} religia jest „powszechną ner-

i społeczeństwie. Wychodząc    _7Wolenmcy próbowali zrozumieć

wteą natręctw”. Freud oraz }C    _Gtówna teza mówiła o głębokim

źródła nieprzerwanego ^od^'^{a >}J‘₁ pondami a społecznymi i kulturo-konflikcie pomiędzy ^Pf ^SW‘ _mlć p_0tcncjaln.e niebezpieczne sposoby my-wym. siłami, które zwykły tłu ^P _eństwa przemysłowe uznano pod

ślenia i zachowania. ^NowOC“_{e sy}^P _{e a} przez to sprzyjające powstawaniu

_tym względem za wyjątkowo represyjne,    P

nerwic, w tym także reltgn.    ^ j _racjonalność istoty ludzkie

Freud wierzył, że uzyskując J    ^ _{od fantazji} i mitów reli-

zdołają przezwyciężyć neur^01y“    _eL|_ucyjnego rozwoju na poziomie

gijnych. Wterzył także w mozł    ^ ^ _{do fangl mało} ,_na.

y    ............^..

^    M>'łcc/cns.«a. jak , ,cdn«s,k,. w_pty_ną| he,pośrednio

' .    *****y ™ 'y^|k" «»    »«ty refleksji nad sekulary^,.

'    „,««.<•/ ".. wzro*t nastrojów an.yrel.gijnych. D/.iedzictwo łreuda ,cst

I,',, „Iko teoretyczną refleks,., nad sekularyzacją. ale także - co istotniejsze

Ustawa niezwykle rozpowszechntonych. chód kwest,onowanych pr,c „an . pi*tki> k. kształtujących codzienne tyeie niezUczooej liczby ludzi * „,rU. społeczeństwach. Z tego punktu wtdzen.a psychologia freudowska _{fSl |ft}iną / osłabiających społeczne , kulturowe znaczenie reltgu / tego selektywnego przeglądu znaczeń przypisywanych „sekularyza-_C|, • w okresie powstawania teorii społecznej powinno jasno wynikać ze ihmccic to było nierozerwalnie zwijane z rozmaitymi poglądam. na lemat przemian społecznych i towarzyszących tm przemian religijnych. Z powyż-s/ego przeglądu wyłania się kilka ogólnych obserwacji.

' ‘ I W przywołanych opisach przemian religijnych zatmeresowante po-udowym zdefiniowaniem rcligii było względnie niewtelkie. Najczęściej terminu ..rcltgia" używano wymiennie z terminem „chrześcijaństwo”, „wiara chrześcijańska , lub „Kościoły chrześcijańskie", choć niektórzy autorzy podejmowali próby dokonania analitycznych rozróżnień pomiędzy religią

popularną a oficjalną, lub też pomiędzy wiarą religijną a praktykowaniem religii-

2. Żaden z omówionych nurtów nie przypisuje religii czy upadkowi religii roli sprawczej w przemianach społecznych i kulturowych. W większości przypadków religię traktuje się jako funkcję środowiska społeczno-kulturowego lub jako produkt procesów psychologicznych. Jedynie w pracach związanych z wewnętrzną dynamiką systemów religijnych znajdujemy

bardziej bezstronne podejście, akcentujące zdolność religii do działania niezależnie od swego środowiska.

3. Chociaż pojęcie „sekularyzacji” oraz pokrewne mu terminy po,a-wiały się często w niektórych analizach przemian społecznych, większość z nich - poza pracami Webera, Troeltscha i późnymi pismami Durkhetma - koncentrowała się na innych kwestiach. Zasadniczym problemem b>ła natura zmian, które przekształcały wiele aspektów życia w społeczeństwach zasługujących sobie z wolna na miano „przemysłowych". ..kapitalistycznych" czy „nowoczesnych". Nawet zainteresowanie Freuda współczesną cywilizacją wykroczyło poza granice psychologii jednostek t gmp społecznych.

71