DSC925

wiedzą na temat „innych" kultur, przyczyniły "Te’ 7 ^Poł*Cł** S topoglądów religijnych i nicrelipiinv^h    ^ ⁽ ° ^Zr6żn.,.    ^{7 r}

, kwestii wpływu modernizacji na ksziahow»„_le ną wagę ^d°    tożsamości jednostek oraz prawa do

poczucia    nowoczesne tdee tołeran

konań. Toteż p    • - •

• „4-----

^n,cow

topoglądów religijnych i nicreligijnych

V₄

W rozdziale trzecim poddam analizie najsłynniejszy (,_pis międzv modernizacją a religią autorstwa Petera Bergera (1%^    „

charakter, jaki Berger nadał „pluralizmowi’* sugeruje, że _w sposób konieczny przyczyniała się do upadku wiary religijne, '''* ■ porównywanie odmiennych religii wywoływało przekonanie. istnieć jedno źródło prawdy absolutnej. Tezy Bergera na tema. p,*' ’ wymagają sprostowania w dwóch kwest,ach. Po pierwsze, w że pluralizm nieuchronnie prowadź, do silnego relatywizmu wy_M ' ojczne non seguitur. Omówię tę kwest,ę, w głównej części rozdzia^ cieoo Po drugie, sam Berger zrew,dowal swój pogląd na relacją ^ pluralizmem a sekularyzacją, przyznając:

r^>mimm sobie moje wcześniejsze prace, stwierdzam, żc pomst,, nie co do pluralizmu. Z.e pojąłem rclacj^ ^{s,ę d}, !L_m niekoniecznie prowadzi do sckularyzacj, (Wde przypada

Tl CrjS <- <u miałem racje) wszelkie oczywiste tw,^ ryki). ^Plura£ ^PV,_{ili jak} i _we wszystkich innych dz.edzmach życia. Mo,_f, zarówno w sferz g    . ._y(< _{wed(ug JCJ} wskazań nawet wówczas.

jednak wyznawa ^ J* " _{juz slalusu praw}d oczywistych. Innymi słoi; owe wskazania    , ^J ,,_zm wywiera wpływ nz formę, lecz niekomecz^

powiedziałbym dzisiaj, ze pi

na treść wierzeń religijnych. (1999.

^    notwierdza opinię, że w socjologii rehgii dochodzi d₀

Stanowisko    P    _{mer l993) oraz} że jest bardziej prawdopo-

głosu ..nowy para > fc.    _rei_igijna- dostępna w takich krajach jak Stany

aobne. a    a    reUgijne™ <S,a* I fi*

Zjednoczone, sprzyja •    poglądami na temat „nowoczesności

s;„r.    * «*** -^ -

⁶ Moim zdaniem, „pluralizm" jesi ideologiczny lub normatywną preferencją zróżni ;i W rym sensie pogląddw odd    nie zróżnicowaniercligjjai¹

lub „powszechne uznanie więcej mz jednej relign *. Zob. Beckford 1999a.

.ry***⁴    .. i vv.illis 1 Bruce IW2) i „model dziedziczny**

j    i.t _ł>rliHloK'*> I"'

^{Nł V} > , ,_t-kulaiNZ.»cji kładą wyraźny nacisk na relację przyczynową

l ¹***    ^ _a upadkiem religii Modele te zakładką, te w wa

.'._vI,_tlNiI , i* 11i .1 II.u I SUOM u...iN-o,lnosv . /ilnlnosv leci

» ■    " " ,jku s|v>łec/iu\i!o i moralnego W konsekwencji ulega

'    ^^„y/acji i marginalizacji. Uznaje się więc, żc znaczenie

,rJ ^,v ‘ ^x    _s>siemu społecznego** (Wilson 1992: 199) maleje, nie-

•r " ^1,1' | mu »n na poziomic wierzeń i praktyk religijnych, i niezależnie ^fnr. wrócenia poglądom czy opiniom religijnym wpływu na poli-ed p^f‘^>h    gospodarkę lub politykę społeczną. Zwolennicy „twardej”

_|skc mora ^_kuIaryzacji nie dadzą się przekonać do jej odrzucenia, o ile vutm« ^ przekonujący dowód, że główne instytucje społeczne kierują IT swoich działaniach wartościami religijnymi. Nie twierdzą oni,

I rvzacja jest procesem powszechnym bądź nieuchronnym. Wallis ^K. ¹ e ,1992) oraz Bruce (1999) utrzymują na przykład, że sekularyzacja ^{1 Hrl}^_|C opóźniać, gdy religia służy jako istotny wyznacznik tożsamości ^m° _ovv - _crupom. które podlegają wielkim przemianom kulturowym (na ^f' kł-id podczas migracji na wielką skalę) lub bronią swojej kultury przed Widocznymi zagrożeniami.

METAMORFOZY

Nauki społeczne z niewielkim entuzjazmem odnoszą się do tych argumentów przeciwko sekularyzacji, które odwołują się bezpośrednio do funkcjonalnego zapotrzebowania na porządek społeczny, spójność moralną czy poznanie ostatecznej prawdy. Jednak już bardziej stonowana wersja takiego spojrzenia na rełigię cieszy się aktualnie sporą popularnością. Pogląd ten przybiera różne formy, ale podstawowy motyw pozostaje niezmienns Głosi on. że spadek poparcia dla konwencjonalnych form wierzeń, praktyk i organizacji religijnych niekoniecznie oznacza sekularyzację Pr _ue. spadek ten uznaje się za dowód na to. że religia przechodzi metamorfozę, przyjmując nowe, odmienne formy wyrazu Innymi słowy, samo zjawisko sekularyzacji uznaje się za złudne. David 1 yoo (2000: x) nazywa ideę