DSC956

Wykazuje ono na i ale zdecydow Nie mniej zajmując

ono na przykład silne pokrewieństwo z pojęciem „tolerancją

życiu politycznym. Błędem byłoby jednak mieszani,

.ydow itaosze l    .. „------- «-----•'-uiiwości”

je, zajmujące byłoby zbadanie użytku, jaki z idei plurali_zmu czyni Się W życiu politycznym. Błędem byłoby jednak miesz_anie ideologicznego czy też wartościującego znaczenia z empirycy

gijnego czyni się w

owego

rzeczy’

ywis,ością zróżnicowania religijnego i stosunków pomiędzy wspólny

tami wyznaniowymi.    ....

Na koniec pozwolę sobie wyjaśnić, ze moja podejrzliwość wobec poziomu społecznej i politycznej aprobaty dla zróżnicowania religijnego , równouprawnienia wszystkich religii wynika z lego. że „pluralizm" podlega obecnie silnej krytyce wypływającej z trzech źródeł. Pierwszym źródłem jest rasizm i nietolerancja wobec rożnie. Drugim niechęć niektórych przedstawicieli feminizmu wobec wszelkich religii. które icli zdaniem dyskryminują i wykorzystują kobiety. Feministyczni przeciwnicy pluralizmu nie popierają zatem konsekwentnie zróżnicowania religijnego ani równego szacunku wobec religii. uznając je za wrogie wobec kobiet. Trzecie źródło sprzeciwu wobec pluralizmu bazuje na przeświadczeniu, że doktryny pluralizmu i wielokulturowości prowadzą do reifikacji i esencjalizacji kategorii etnicznych i religijnych, które lepiej traktować jako mgliste, elastyczne i zmienne. Jak twierdzi C. Bhatt (1997), doktryny te działają równic, na korzyść pewnych konserwatywnych frakcji, które żądają dla siebie szczególnych praw, choć odmawiają zarazem praw innym mniejszościom. Opinię tę potwierdza częściowo działalność nacjonalistycznych ruchów hinduistycznych

. Sikhijskich (van der Veer 1994, 2000). Z drugiej strony, ze /ględów pragmatycznych kwestionuje się wszelkie argumenty ukazujące problemy

umie i toU

146