EKG (48)

A _1 . 1
	\	—:		/ :_
				i

g b c d e f    g

Ryc. VI-18. Zapis graficzny pobudzeń różnego typu: a — pobudzenie pochodzenia z<_lto kowego, b — pobudzenie przedsionkowe powodujące depolaryzacją komór, c — pobu dzenie przedsionkowe zablokowane, d — pobudzenie z połączenia przedsionkowo-korno* rowego powodujące depolaryzacją komór i wsteczną depolaryzacją przedsionków, _c ^ pobudzenie z połączenia przedsionkowo-komorowego powodujące tylko depolaryzac^ komór, / — pobudzenie komorowe powodujące wsteczną depolaryzacją przedsionków g — pobudzenie komorowo nie powodujące depolaryzacji przedsionków.

Przedział dolny (oznaczony V) służy do zaznaczania depolaryzacji komór. Kreska pionowa, zajmująca całą wysokość tego przedziału, oznacza depola-ryzację komór przez bodziec biegnący od strony połączenia przedsionkowo--komorowego (ryc. VI-18 ci, b, d, e). Kreska pionowa, zajmująca tylko dolną część tego przedziału, oznacza depolaryzację komór z rozrusznika wewnątrz-komorowego (ryc. VI-18 /, g).

Przedział środkowy odpowiada połączeniu przedsionkowo-komorowemu. Kreski ukośne zawarte w tym przedziale oznaczają przewodzenie bodźca poprzez połączenie przedsionkowo-komorowe do przedsionków, jeśli skierowane są do przedziału A, albo do komór, jeśli skierowane są do przedziału V. Kreska rozpoczynająca się w obrębie przedziału środkowego (ryc. VI. 18 d, e) wskazuje, iż pobudzenie zostało zapoczątkowane w obrębie połączenia przedsionkowo-komorowego.

Przedstawionym wyżej zapisem graficznym posłużono się dla objaśnienia ryc. VI-14 na str. 95. Będziemy posługiwać się nim szerzej przy objaśnianiu rycin zawartych w następnych rozdziałach.

Rozdział VII

RYTMY POZAZATOKOWE

UWAGI OGÓLNE

Rozrusznikiem czynności serca nazywamy grupą komórek, która dzięki _swej zdolności bodźcotwórczej inicjuje depolaryzację serca. W warunkach prawidłowych rolę rozrusznika czynności serca pełni węzeł zatokowy. W określonych warunkach rolę rozrusznika mogą przejmować inne grupy komórek obdarzonych zdolnością bodźcotwórczą, umiejscowione w przedsionkach, w połączeniu przedsionkowo-komorowym lub w komorach.

Nadrzędna — w warunkach prawidłowych — rola węzła zatokowego jako rozrusznika czynności serca wynika z faktu, iż węzeł ten normalnie wytwarza bodźce z częstością wyższą niż pozostałe ośrodki. Przy zachowanym przewodzeniu pobudzenia zapoczątkowane przez węzeł zatokowy szerzy się na ośrodki niżej położone i depolaryzuje je wcześniej nim zdołają one samodzielnie wytworzyć potencjał, wystarczający dla pobudzenia komórek sąsiednich. Normalnie pracujący węzeł zatokowy zmusza więc niejako do milczenia inne ośrodki, obdarzone potencjalną zdolnością bodźcotwórczą.

Zdolność bodźcotwórcza ośrodków pozazatokowych może ujawnić się w następujących sytuacjach:

1)    gdy czynność węzła zatokowego ustanie lub ulegnie znacznemu zwolnieniu,

2)    gdy zablokowana zostanie droga przewodząca bodźce wytwarzane przez węzeł zatokowy,

3)    gdy częstość samoistnej depolaryzacji ośrodka pozazatokowego wzrośnie, umożliwiając mu przejęcie roli rozrusznika serca na tej samej zasadzie, która normalnie decyduje o pierwszeństwie węzła zatokowego.

Dwie pierwsze spośród wymienionych możliwości powodują pojawienie się pozazatokowych rytmów zastępczych, ostatnia powoduje pojawienie się czynnych rytmów pozazatokowych.

W pewnych sytuacjach może ujawniać się w zapisie elektrokardiograficz-ⁿym równoczesna aktywność dwóch różnych rozruszników. Najczęstszą sytuacją tego typu jest zupełny blok przedsionkowo-komorowy, sprawiający,

przedsionki depolaryzowane są z węzła zatokowego, a komory z osobnego rozrusznika położonego w połączeniu przedsionkowo-komorowym lub w kolorze. Zbliżoną sytuację spotykamy w rozkojarzeniu przedsionkowo-komoro-'^vVm (p. str. 114). W obu wymienionych zaburzeniach rytmu inny rozrusznik Powoduje depolaryzację przedsionków, a inny depolaryzację komór. Współzawodnictwo dwóch różnych rozruszników o depolaryzację komór występuje W’ rzadkiej niemiarowości noszącej nazwę współrytmu (p. str. 117).

?•

99